Vonnegut Kurt Losy gorsze od mierci

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Może jeszcze trochę o Indianapolis, nie krążowniku, tylko mieście.Miałem szczęście, że się tam urodziłem.(Charles Manson miał pecha, że się tam urodził; jak wieluludzi, miał pecha, że w ogóle się urodził).Miasto to dało mi bezpłatne wykształcenie podstawowe iśrednie, pełniejsze i bardziej ludzkie od wszystkiego, co miało mi dać pięć uniwersytetów, naktórych pózniej studiowałem (Cornell, Butler, Carnegie Tech, Tennessee, Chicago).Miało teższeroką sieć bezpłatnych bibliotek, których pracownicy okazali się dla mego młodego umysłuaniołami zabawy z wiedzą.Wszędzie można było znalezć tanie kina i kluby jazzowe.Mieli tam iniezłą orkiestrę symfoniczną; do Ernsta Michaelisa, jej pierwszego klarnetu, chodziłem na lekcje,(Kilka lat temu, po jakimś przyjęciu, znalazłem się w samochodzie, którym jechał też BennyGoodman, i mogłem powiedzieć mu z czystym sumieniem: A wie pan, ja też kiedyś grałem trochę napatyku ).I dlatego dawno temu w Indianapolis do szkół przygotowawczych * szli tylko ludzie naprawdę t ę -p i a l e bogaci.(Znałem paru z nich; po ukończeniu Andover, Exeter czy St.PauPs, czy Bóg wieczego, nadal są tępi i bogaci).Dlatego też byłem tak zdumiony i zirytowany, gdy przeniósłszy się nastałe na wschód poznałem mnóstwo ludzi, którzy uważali za całkiem naturalne, że ponieważuczęszczali kiedyś do szkoły przygotowawczej, mają prawo nadawać ton moralnemu orazintelektualnemu życiu kraju.(Na moje osobiste nieszczęście wielu z nich zostało krytykamiliterackimi.Mnie ma oceniać akademia Deerfield**? Akademia Deerfield? Oj, bo skonam!)A wracając po raz kolejny do Bernarda O Hare a:W jednym z kilku pochwalnych nekrologów, jakiemu poświęcono w gazetach okręgu Northamptonw stanie Pensylwania, można było przeczytać (gdzieśdaleko pod koniec tekstu): Wraz z pisarzem Kurtem* W Ameryce są to ekskluzywne i bardzo drogie szkoły, najczęściej z internatem, przygotowująceabsolwentów szkół średnich do studiów wyższych.** Jedna z w/w szkół przygotowawczych.Vonnegutem, z którym wcześniej odbywał szkolenie, przebywał w niewoli w Dreznie podczasnalotu na to miasto.(W innym nekrologu nazwano go jedną z najbardziej podziwianych i barwnychpostaci palestry naszego okręgu , a w innym człowiekiem walecznym ).Na około miesiąc przedjego śmiercią opowiadałem o zbombardowaniu Drezna w Narodowym Muzeum Lotnictwa iAstronautyki w Waszyngtonie.Mój odczyt był częścią całej serii, zatytułowanej Spuściznabombardowań strategicznych , a brzmiał następująco: Zwykle przemówienia nie zaczynają się od wyjaśnień.Pierwszą zasadą publicznych wystąpieńjest:�Nie przepraszać*.Jednak w moim przypadku, ponieważ mam mówić o zbombardowaniu miasta niemieckiego, aniemieckie jest również moje nazwisko, bezpieczniej byłoby wyjaśnić, że byłem i jestem daleki odentuzjazmu dla hitlerowskiej machiny wojennej, dokładnie tak, jak mój wódz naczelny, innyAmerykanin niemieckiego pochodzenia, generał Dwight David Eisenhower.I jego i moi przodkowiestali się Amerykanami na wiele dziesięcioleci przed wzniesieniem w porcie nowojorskim StatuyWolności.Byłem zwiadowcą batalionu, starszym szeregow-cem, wziętym do niewoli na granicy Niemiec w grud-niu 1944 roku podczas ich kontrofensywy w Ar-denach.Stąd znalazłem się w Dreznie, gdzie wysłanomnie na roboty, gdy miasto zostało zbombardowane13.lutego 1945.Niemcy cofali się wtedy na wszystkich frontach i masowo oddawali się doniewoli, mieli już mało samolotów, a każde miasto oprócz Drezna było bombardowane bez przerwy.Wojna dobiegała kresu.Skończyła się już 7.maja.Wyzwolenie zastało mnie w strefie rosyjskiej.Spędziłem jakiś czas wśród ludzi, którzyprzeszli przez obozy koncentracyjne, więc nasłuchałem się ich opowieści, nim dostałem się zpowrotem do naszych.Wiele lat pózniej zwiedziłem Oświęcim i Brzezinkę, i widziałem stertyludzkich włosów, dziecięcych bucików i zabawek, i tak dalej.Wiem, co to był Holocaust.Przyjaznię się z Elie Wieselem.Głównym powodem tego wyjaśnienia jest stwierdzenie tegoprymusa, tego mózgowca, George a Willa, że w mojej książce Rzeznia numer pięć trywializujęHolocaust.Uważam, że to niesprawiedliwe; mam nadzieję, że wy również.Nie brakuje ludzi, którzy mogą wam opowiedzieć, co znaczy być bezbronnym wśródcywilnej ludności podczas bombardowania lotniczego, rakietowego, czy jakiegokolwiek innego.Są nas teraz na pewno całe miliony.Najmłodsi członkowie tego ogromnego klubu to mieszkańcyco biedniejszych dzielnic Panama City.Mieszkańcy Kambodży i Wietnamu mają już całkiemimponujący staż.Ile z tu obecnych osób przeżyło kiedyś atak z powietrza, nie biorąc udziału w walce?(Około dziesięciu).Zbombardowanie Drezna było akcją głównie brytyjską.Amerykanie, z których kilkupoznałem, zrzucali w ciągu dnia zwykłe materiały wybuchowe, żeby tysiące bomb zapalającychmiały się od czego zapalić.W nocy zaś przylecieli Brytyjczycy z bombami zapalającymi.Cel?Całe miasto.Trudno było nie trafić.I miasto rozgorzało jednym płomieniem, a po jegoprzedmieściach szalały jak derwisze trąby powietrzne.Jeden z tych Amerykanów, którzyprzylecieli przedtem, w dzień, po wojnie przeprowadzał ze mną rozmowę kwalifikacyjną nauniwersytet Chicago.Powiedział: �Było nam łyso�.Sądzę, że Brytyjczycy oceniali to zupełnie inaczej.Oni chcieli pomścić Londyn, zrównaniez ziemią Coventry i hańbę Dunkierki.Amerykanie nie mieli takich porachunków.Moglibypragnąć zemsty, gdyby znali niesłychane potworności niemieckich obozów śmierci, ale światjeszcze o tym nie wiedział.Amerykanie też mieli za co się mścić: Pearl Harbor.I pomścili, gdynadszedł słodki czas odwetu.Wcale nie potrzebowali do tego pomocy Brytyjczyków.Natomiastpodobnie jak oni zrobili to wtedy, gdy wojna i tak była już wygrana.Całkowite zniszczenie Hiroszimy, to rasistowskie bestialstwo nad bestialstwami, miałoprzynajmniej znaczenie wojskowe.Kiedy kilka lat temu byłem w Tokio z Williamem Styronem,powiedział: �Chwała Bogu za bombę atomową.Gdyby nie ona, dawno bym nie żył�.Kiedyzrzucono bombę, służył w piechocie morskiej i stacjonował na Okinawie, skąd szykowali się dolądowania na wyspach Japonii.Ja też jestem pewny, że w czasie takiej inwazji amerykańskich ijapońskich trupów byłoby znacznie więcej niż tych, które spaliły się na skwarki w Hiroszimie.Zbombardowanie Drezna to posunięcie czysto emocjonalne, bez śladu znaczenia militarnego.Niemcy nie mieli w tym mieście większych zakładów zbrojeniowych, składów broni czyoddziałów wojska - właśnie po to, żeby mogli bezpiecznie chronić się w nim ranni i uchodzcy.Nie było tam prawdziwych schronów i bardzo niewiele dział przeciwlotniczych.Drezno, jakosłynny na cały świat zabytek sztuki, tej klasy co Paryż, Wiedeń czy Praga, mogło zaszkodzićkomuś akurat tyle, co tort weselny [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Odnośniki