[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.18 i n.; J.Symonides, Wojna z Irakiem a prawo międzynarodowe, „Rocznik Strategiczny” 2003/2004, s.366 i n.3 O interesujących kuluarach przyjęcia ww.deklaracji zob.: K.Skubiszewski, A gloss on the Bruges declaration on the use of force, [w:] V.Crnić-Grotić, M.Matulović (red.), International law and the use of force at the turn of centuries – Essays in honour of V.Ð.Degan, Rijeka 2006, s.151 i n.4 Raporty przygotowane przez sprawozdawców dostępne są na stronie internetowej Instytutu podadresem: http://www.idi-iil.org/idiE/navig_ann_2007.html (stan z 1 lutego 2009 r.).5 Rezolucjeprzyjęte podczas sesji Instytutu w Santiago dostępne są na stronie internetowej Instytu-tu pod adresem: http://www.idi-iil.org/idiE/navig_chon2003.html (stan z 1 lutego 2009 r.).Samoobrona w ujęciu Instytutu Prawa Międzynarodowego45i zbiorowej samoobrony jako odpowiedzi państw na bezprawne użycie siły.W preambule Instytut stwierdza również, że jest świadomy, iż dwie kwestiewymagają prowadzenia przez niego dalszych badań.Chodzi tu, po pierwsze,o problem odwołania się do samoobrony w sytuacji – jak ujmuje to Instytut –dokonania napaści zbrojnej przez aktorów niepaństwowych, oraz, po drugie,o relację pomiędzy prawem do samoobrony a organizacjami międzynarodo-wymi.Zwraca uwagę zwłaszcza wymienienie w tym kontekście pierwszejz przywołanych kwestii, gdyż zagadnienia tego dotyczy najbardziej rozbu-dowany – ale, antycypując dalsze rozważania, również wysoce enigmatyczny– paragraf omawianej rezolucji.Niewątpliwie wskazuje to na fakt, że proble-matyka odwoływania się przez państwa do samoobrony w sytuacji napaścizbrojnej dokonanej przez aktorów niepaństwowych należy do najistotniej-szych, ale i najbardziej spornych, współczesnych aspektów samoobrony.KomentarzPoniżej przytoczono brzmienie dziesięciu paragrafów składających się narezolucję (w przypisach podano tekst w językach angielskim i francuskim,w których rezolucja została sformułowana).Zostaną one omówione z od-niesieniem do aktualnej praktyki i debaty doktrynalnej dotyczącej samo-obrony z uwzględnieniem sprawozdania E.Roucounasa6 wraz z komenta-rzami członków podgrupy zajmującej się samoobroną7, które były punktemwyjścia dla dyskusji podjętej przez Instytut podczas sesji w Santiago.Wnio-ski końcowe zawarte w sprawozdaniu E.Roucounasa stały się następnie poprzeformułowaniu podstawą sformułowania przez Instytut komentowanejrezolucji.1.Artykuł 51 Karty Narodów Zjednoczonych uzupełniony zwyczajowym prawemmiędzynarodowym w sposób adekwatny reguluje wykonywanie prawa do samo-obrony indywidualnej i zbiorowej8.6 Podzielone na paragrafy sprawozdanie E.Roucounasa zostało udostępnione pod wskazanymwyżej adresem internetowym jako Provisional Draft datowany na czerwiec 2007 r.7 W skład podgrupy zajmującej się samoobroną, obok sprawozdawcy E.Roucounasa, wchodzili:G.Arrangio-Ruiz, B.Conforti, J.Crawford, E.W.McWhinney, M.Pinto, A.Remiro Brotons, K.Skubiszewski, S.Torres Bernardéz, J.Verhoeven, D.Vignes, R.E.Vinuesa i K.Zemanek.8 Article 51 of the United Nations Charter as supplemented by customary international law ade-quately governs the exercise of the right of individual and collective self-defence.L’article 51 de la Charte des Nations Unies, tel que complété par le droit international coutumier, régit adéquatement l’exercice du droit de légitime défense individuelle et collective.46Michał KowalskiPowyższe stwierdzenie wydawać by się mogło oczywistym punktem wyj-ścia dla podjęcia prawnomiędzynarodowej analizy instytucji samoobrony.Obecnie takie stwierdzenie musi być jednak postrzegane w kontekście i – cowarte szczególnego podkreślenia – w opozycji do coraz częściej wyraża-nych stanowisk kwestionujących adekwatność ram prawnych KNZ jakopodstawy normatywnej prawnomiędzynarodowej dopuszczalności użyciasiły zbrojnej, zgodnie z którą od obowiązującego zakazu użycia siły zbrojnejdopuszczalne są tylko dwa wyjątki: użycie siły w ramach systemu bezpie-czeństwa zbiorowego i właśnie samoobrona.Wśród tych poglądów możnawyodrębnić dwa główne nurty.Po pierwsze są to poglądy, które zasadni-czo negują obowiązywanie norm KNZ regulujących dopuszczalność użyciasiły zbrojnej.Są one charakterystyczne na przykład dla części autorów ame-rykańskich, których bodaj najgłośniejszym przedstawicielem pozostaje M.J.Glennon9.Natomiast drugi nurt stanowią poglądy, które co prawda nienegują obowiązywania norm ius ad bellum na podstawie KNZ, ale wskazująna ich ograniczony zakres i na równoległą, i nie pokrywającą się regulacjęzwyczajową.Jako przykładowego przedstawiciela tego nurtu można wska-zać jednego z członków Instytutu, Y.Dinsteina10.Tym samym stanowisko Instytutu wyrażone w paragrafie 1.nabieraistotnego znaczenia jako wyraźne wskazanie normatywnych ram KNZ, a art.51w szczególności, jako podstawy współczesnej regulacji prawa do samoobrony.Do pewnego stopnia enigmatyczne pozostaje natomiast stwierdzenie dotycząceuzupełniającego w tym względzie charakteru prawa zwyczajowego.Wydajesię, że powinno być ono interpretowane w ten sposób, że zakłada tożsamośćw swej istocie regulacji ius ad bellum na podstawie KNZ i prawa zwyczajowego.Staje się to tym bardziej ewidentne, gdy uzna się zakaz agresji za normę o cha-rakterze ius cogens.Uzupełniający charakter prawa zwyczajowego przejawia sięw tych aspektach, których KNZ nie reguluje.Chodzi tu na przykład o uwarun-kowanie dopuszczalności samoobrony od spełnienia przesłanek proporcjonal-ności i konieczności, o których milczy art.51 KNZ11.Takie ujęcie tej kwestiiprezentuje też w swoim sprawozdaniu E.Roucounas12.9 Zob.np.M.J.Glennon, Military Action against Terrorists under International Law: The Fog of Law: Self-Defense, Inherence and Incoherence in Article 51 of the United Nations Charter, „Harvard Journal of Law and Public Policy” 2002, Vol.25, s.546 i n.; zob.też M.J.Glennon, How International Rules Die,„Georgetown Law Journal” 2005, Vol.93, s.939 i n.10 Y.Dinstein, War, Aggression and Self-Defence, 4 wyd., Cambridge 2005, passim.11 Ujęcie takie jest zakorzenione w orzecznictwie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości:Military and Paramilitary Activities in and against Nicaragua ( Nicaragua v.United States of America), Merits, Judgement of 27 June 1986, I.C.J.Reports 1986, par [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl matkasanepid.xlx.pl
.18 i n.; J.Symonides, Wojna z Irakiem a prawo międzynarodowe, „Rocznik Strategiczny” 2003/2004, s.366 i n.3 O interesujących kuluarach przyjęcia ww.deklaracji zob.: K.Skubiszewski, A gloss on the Bruges declaration on the use of force, [w:] V.Crnić-Grotić, M.Matulović (red.), International law and the use of force at the turn of centuries – Essays in honour of V.Ð.Degan, Rijeka 2006, s.151 i n.4 Raporty przygotowane przez sprawozdawców dostępne są na stronie internetowej Instytutu podadresem: http://www.idi-iil.org/idiE/navig_ann_2007.html (stan z 1 lutego 2009 r.).5 Rezolucjeprzyjęte podczas sesji Instytutu w Santiago dostępne są na stronie internetowej Instytu-tu pod adresem: http://www.idi-iil.org/idiE/navig_chon2003.html (stan z 1 lutego 2009 r.).Samoobrona w ujęciu Instytutu Prawa Międzynarodowego45i zbiorowej samoobrony jako odpowiedzi państw na bezprawne użycie siły.W preambule Instytut stwierdza również, że jest świadomy, iż dwie kwestiewymagają prowadzenia przez niego dalszych badań.Chodzi tu, po pierwsze,o problem odwołania się do samoobrony w sytuacji – jak ujmuje to Instytut –dokonania napaści zbrojnej przez aktorów niepaństwowych, oraz, po drugie,o relację pomiędzy prawem do samoobrony a organizacjami międzynarodo-wymi.Zwraca uwagę zwłaszcza wymienienie w tym kontekście pierwszejz przywołanych kwestii, gdyż zagadnienia tego dotyczy najbardziej rozbu-dowany – ale, antycypując dalsze rozważania, również wysoce enigmatyczny– paragraf omawianej rezolucji.Niewątpliwie wskazuje to na fakt, że proble-matyka odwoływania się przez państwa do samoobrony w sytuacji napaścizbrojnej dokonanej przez aktorów niepaństwowych należy do najistotniej-szych, ale i najbardziej spornych, współczesnych aspektów samoobrony.KomentarzPoniżej przytoczono brzmienie dziesięciu paragrafów składających się narezolucję (w przypisach podano tekst w językach angielskim i francuskim,w których rezolucja została sformułowana).Zostaną one omówione z od-niesieniem do aktualnej praktyki i debaty doktrynalnej dotyczącej samo-obrony z uwzględnieniem sprawozdania E.Roucounasa6 wraz z komenta-rzami członków podgrupy zajmującej się samoobroną7, które były punktemwyjścia dla dyskusji podjętej przez Instytut podczas sesji w Santiago.Wnio-ski końcowe zawarte w sprawozdaniu E.Roucounasa stały się następnie poprzeformułowaniu podstawą sformułowania przez Instytut komentowanejrezolucji.1.Artykuł 51 Karty Narodów Zjednoczonych uzupełniony zwyczajowym prawemmiędzynarodowym w sposób adekwatny reguluje wykonywanie prawa do samo-obrony indywidualnej i zbiorowej8.6 Podzielone na paragrafy sprawozdanie E.Roucounasa zostało udostępnione pod wskazanymwyżej adresem internetowym jako Provisional Draft datowany na czerwiec 2007 r.7 W skład podgrupy zajmującej się samoobroną, obok sprawozdawcy E.Roucounasa, wchodzili:G.Arrangio-Ruiz, B.Conforti, J.Crawford, E.W.McWhinney, M.Pinto, A.Remiro Brotons, K.Skubiszewski, S.Torres Bernardéz, J.Verhoeven, D.Vignes, R.E.Vinuesa i K.Zemanek.8 Article 51 of the United Nations Charter as supplemented by customary international law ade-quately governs the exercise of the right of individual and collective self-defence.L’article 51 de la Charte des Nations Unies, tel que complété par le droit international coutumier, régit adéquatement l’exercice du droit de légitime défense individuelle et collective.46Michał KowalskiPowyższe stwierdzenie wydawać by się mogło oczywistym punktem wyj-ścia dla podjęcia prawnomiędzynarodowej analizy instytucji samoobrony.Obecnie takie stwierdzenie musi być jednak postrzegane w kontekście i – cowarte szczególnego podkreślenia – w opozycji do coraz częściej wyraża-nych stanowisk kwestionujących adekwatność ram prawnych KNZ jakopodstawy normatywnej prawnomiędzynarodowej dopuszczalności użyciasiły zbrojnej, zgodnie z którą od obowiązującego zakazu użycia siły zbrojnejdopuszczalne są tylko dwa wyjątki: użycie siły w ramach systemu bezpie-czeństwa zbiorowego i właśnie samoobrona.Wśród tych poglądów możnawyodrębnić dwa główne nurty.Po pierwsze są to poglądy, które zasadni-czo negują obowiązywanie norm KNZ regulujących dopuszczalność użyciasiły zbrojnej.Są one charakterystyczne na przykład dla części autorów ame-rykańskich, których bodaj najgłośniejszym przedstawicielem pozostaje M.J.Glennon9.Natomiast drugi nurt stanowią poglądy, które co prawda nienegują obowiązywania norm ius ad bellum na podstawie KNZ, ale wskazująna ich ograniczony zakres i na równoległą, i nie pokrywającą się regulacjęzwyczajową.Jako przykładowego przedstawiciela tego nurtu można wska-zać jednego z członków Instytutu, Y.Dinsteina10.Tym samym stanowisko Instytutu wyrażone w paragrafie 1.nabieraistotnego znaczenia jako wyraźne wskazanie normatywnych ram KNZ, a art.51w szczególności, jako podstawy współczesnej regulacji prawa do samoobrony.Do pewnego stopnia enigmatyczne pozostaje natomiast stwierdzenie dotycząceuzupełniającego w tym względzie charakteru prawa zwyczajowego.Wydajesię, że powinno być ono interpretowane w ten sposób, że zakłada tożsamośćw swej istocie regulacji ius ad bellum na podstawie KNZ i prawa zwyczajowego.Staje się to tym bardziej ewidentne, gdy uzna się zakaz agresji za normę o cha-rakterze ius cogens.Uzupełniający charakter prawa zwyczajowego przejawia sięw tych aspektach, których KNZ nie reguluje.Chodzi tu na przykład o uwarun-kowanie dopuszczalności samoobrony od spełnienia przesłanek proporcjonal-ności i konieczności, o których milczy art.51 KNZ11.Takie ujęcie tej kwestiiprezentuje też w swoim sprawozdaniu E.Roucounas12.9 Zob.np.M.J.Glennon, Military Action against Terrorists under International Law: The Fog of Law: Self-Defense, Inherence and Incoherence in Article 51 of the United Nations Charter, „Harvard Journal of Law and Public Policy” 2002, Vol.25, s.546 i n.; zob.też M.J.Glennon, How International Rules Die,„Georgetown Law Journal” 2005, Vol.93, s.939 i n.10 Y.Dinstein, War, Aggression and Self-Defence, 4 wyd., Cambridge 2005, passim.11 Ujęcie takie jest zakorzenione w orzecznictwie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości:Military and Paramilitary Activities in and against Nicaragua ( Nicaragua v.United States of America), Merits, Judgement of 27 June 1986, I.C.J.Reports 1986, par [ Pobierz całość w formacie PDF ]