[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. Niemal od pierwszych chwil swego Å¼ycia, aż po jego koniec, byÅ‚a oryginalna, bulwersujÄ…ca, zagadkowa.  Kiedy przychodziÅ‚a na Å›wiat w 1626 roku, księżniczka Lucien Murat tak opisaÅ‚a jej narodziny:  Infantka przedstawiÅ‚a siÄ™ sama   jej pupka mignęła w powietrzu   czarna jak Å›wistak i tak owÅ‚osiona, Å¼e można by siÄ™ przestraszyć. KrzyczaÅ‚a, na Boga, krzyczaÅ‚a tak silnym gÅ‚osem, Å¼e akuszerki sztokholmskie, niewÄ…tpliwie ufajÄ…c wÅ‚asnym uszom, pobiegÅ‚y uszczęśliwione powiedzieć Gustawowi Adolfowi, Å¼e królowa urodziÅ‚a chÅ‚opca. Przedwczesna gorliwość, pobieżny rzut oka, chÅ‚opiec czy dziewczynka? Sprawa byÅ‚a sporna, pÅ‚eć kapryÅ›na. NiewÄ…tpliwie owe panie, trochÄ™ krótko widzÄ…ce, powinny byÅ‚y wÅ‚ożyć okulary: .  Tak oto narodziÅ‚a siÄ™ ostatnia ze szwedzkiej linii Wazów, królowa Szwecji w latach 1632 1654, córka Gustawa II Adolfa. Kiedy wstÄ…piÅ‚a na tron miaÅ‚a sześć lat. Do 1644 roku sprawowaÅ‚a rzÄ…dy pod przewodnictwem regenta A. Oxenstiernego. Już jako samodzielna wÅ‚adczyni zmuszona byÅ‚a do rozdawnictwa dóbr Korony na skutek trudnoÅ›ci finansowych, jakie przeżywaÅ‚a Szwecja w wojnie trzydziestoletniej. Krystyna zresztÄ… przyczyniÅ‚a siÄ™ do przyspieszenia zakoÅ„czenia tej wojny. ByÅ‚a oskarżana o rozrzutność i także z tej przyczyny w 1650 roku przeforsowaÅ‚a uznanie za nastÄ™pcÄ™ tronu jej kuzyna, Karola Gustawa.  %7Å‚ycie Krystyny w ostatnich latach pobytu w Szwecji, a szczególnie 34 lata przeżyte na  emigracji  w Rzymie, to temat naszej opowieÅ›ci.  Kim byÅ‚a Krystyna Aleksandra? Choć z pewnoÅ›ciÄ… nie należaÅ‚a do kobiet urodziwych   wiele bÄ™dziemy o tym pisać w dalszym ciÄ…gu opowiadania   to w caÅ‚ej Europie zastanawiano siÄ™ nad liczbÄ…, pÅ‚ciÄ… i stopniem pokrewieÅ„stwa jej kochanków. Idee chrzeÅ›cijaÅ„skie, przynajmniej w tej dziedzinie byÅ‚y jej zupeÅ‚nie obce.  ByÅ‚a z caÅ‚Ä… pewnoÅ›ciÄ… osobÄ…, odmiennÄ… biologicznie. StopieÅ„ odrÄ™bnoÅ›ci to już kwestia interpretacji. CechowaÅ‚a ja skÅ‚onność do obu pÅ‚ci. W swoim wyglÄ…dzie, sposobie zachowania i ubiorze, także jej obupÅ‚ciowość byÅ‚a widoczna nad wyraz.  ByÅ‚a natomiast jedna z najbardziej wyksztaÅ‚conych osób królewskiego rodu Ã³wczesnej Europy. OtrzymaÅ‚a wyksztaÅ‚cenie godne nastÄ™pczyni tronu wielkiego mocarstwa, jakim byÅ‚a wówczas Szwecja. Sama dodatkowo uzupeÅ‚niaÅ‚a te dziedziny wiedzy, które jÄ… pasjonowaÅ‚y. Nauce poÅ›wiÄ™caÅ‚a wczesne godziny poranne, jeszcze przed tym, kiedy z równa gorliwoÅ›ciÄ… i zapaÅ‚em caÅ‚e dni przeznaczaÅ‚a na wypeÅ‚nianie obowiÄ…zków monarszych. DbaÅ‚a o handel i rozwój rzemiosÅ‚a. Kraj, choć pogrążony w wyniszczajÄ…cej wojnie rozwijaÅ‚ siÄ™. Na dwór królewski w Sztokholmie sprowadziÅ‚a uczonych, wspólnie z nimi studiujÄ…c i piszÄ…c. UczyÅ‚a siÄ™ jÄ™zyków obcych   znaÅ‚a ich 11, w tym arabski i hebrajski. InteresowaÅ‚a siÄ™ historiÄ…, sztukÄ…. ZaÅ‚ożyÅ‚a wielkÄ… kolekcjÄ™ dzieÅ‚ sztuki wÅ‚oskiego renesansu oraz starych rÄ™kopisów z pierwszych wieków chrzeÅ›cijaÅ„stwa. We wzbogacaniu kolekcji pomagaÅ‚a jej armia szwedzka, w zwyciÄ™skich bitwach i wojnach Å‚upiÄ…c i grabiÄ…c skarby kultury w sÄ…siednich krajach.   Jej Å¼ycie wypeÅ‚niaÅ‚y dwie pasje: miÅ‚ość do nauki i sztuki oraz niepohamowane dążenie do burzliwego i zmiennego Å¼ycia, nie tylko uczuciowego. W tej dziedzinie jej styl przypominaÅ‚ najbardziej barwne lata cesarstwa rzymskiego, Å›redniowiecza i wczesnego renesansu.  Póki, co, wszystko to dziaÅ‚o siÄ™ w chÅ‚odnych, drewnianych paÅ‚acach, chatach i przybytkach   nienawróconego jeszcze Sztokholmu.  ZachowaÅ‚a siÄ™ do dziÅ›, sporzÄ…dzona w poÅ‚owie XVII wieku, jej charakterystyka. Oto ona:  Królowa Szwecji jest niewielkiego wzrostu, ma wydatne czoÅ‚o i duże, jasne, przyjazne oczy; cienki orli nos. Jej gÅ‚os, sposób mówienia, chód, gesty sÄ… typowo mÄ™skie. Jezdzi jak huzar. Jeżeli czÅ‚owiek nie przyglÄ…da siÄ™ jej z bliska, sÄ…dzi, Å¼e jest mężczyznÄ…. Do konnej jazdy nosi   jak Hiszpanie   kapelusz i pÅ‚aszcz i tylko po dÅ‚ugiej sukni można poznać, Å¼e jest kobietÄ…. Przechodzi do galopu, nie wkÅ‚adajÄ…c nawet nóg w strzemiona; nikt nie może za niÄ… nadążyć  i dalej:  nawet na dworze nie nosi biżuterii, tylko pierÅ›cieÅ„. KoszulÄ™ ma czÄ™sto poplamionÄ… atramentem, czÄ™sto nawet podartÄ…. JeÅ›li ktoÅ› wysunie sugestiÄ™, Å¼e powinna siÄ™ bardziej sobÄ… zająć, mówi, Å¼e to jest dobre dla ludzi, którzy nie majÄ… nic do roboty.  ByÅ‚a osobÄ… i królowÄ… o niezwykÅ‚ej pracowitoÅ›ci.  IdeÄ… przyÅ›wiecajÄ…cÄ… jej Å¼yciu, byÅ‚a idea wolnoÅ›ci. WolnoÅ›ci zarówno osobistej jak i wolnego królestwa. Ludzi dzieliÅ‚a wyÅ‚Ä…cznie na prawych i nikczemnych. W cytowanym już opisie, czytamy dalej:  & nie pozwala wspominać o małżeÅ„stwie. Nikt nie zdoÅ‚aÅ‚ przekonać jej, Å¼eby wyszÅ‚a za mąż. Mówi, Å¼e urodziÅ‚a siÄ™ wolna i chce umrzeć wolna. Czasami bardzo szybko przechodzi od uÅ›miechów i wesoÅ‚oÅ›ci do godnoÅ›ci i majestatu królowej. Ma Å›witÄ™ z dam dworu, pochodzÄ…cych ze szlachetnych rodów, ale wiÄ™cej dla formy niż dla osobistej posÅ‚ugi. Bardzo rzadko z nimi rozmawiaÅ‚a, woli rozmawiać z mężczyznami.  Autorstwo charakterystyki królowej nie jest znane. W Archiwach WatykaÅ„skich znajduje siÄ™ dokument, który obszernie cytujemy. Jest jednak pewne, w kontekÅ›cie pózniejszych wydarzeÅ„, Å¼e opis pochodzić powinien spod piór wysÅ‚anników papieża, których celem miaÅ‚o być zbadanie możliwoÅ›ci przywrócenia katolicyzmu w Szwecji.  Krystyna sprowadziÅ‚a do Szwecji wybitnych uczonych tamtej doby. Comenius miaÅ‚ zreformować szkolnictwo w Królestwie; Pascal przedstawiÅ‚ jej maszynÄ™ liczÄ…cÄ…; Kartezjusz, choć prowadziÅ‚ z wÅ‚adczyniÄ… dÅ‚ugie i uczone dysputy filozoficzne, poniósÅ‚ klÄ™skÄ™. Nie udaÅ‚o mu siÄ™ przekonać Królowej do tezy o jednakowoÅ›ci wszystkich bytów; martwych i Å¼ywych. KłóciÅ‚o siÄ™ to z jej radoÅ›ciÄ… Å¼ycia. Grotius, zapoznaÅ‚ jÄ… z nowoczesnym prawem miÄ™dzynarodowym. Szwecja zwana byÅ‚a   Atenami północy.  Tak oto koÅ„czy siÄ™ relacja o Królowej Gotów:  Jednej tylko rzeczy brakuje tej Królowej, to jest prawdziwej wiary. Ale prawa królestwa zabraniajÄ… dyskutowania o niej. PrzyjÄ™cie wiary katolickiej oznaczaÅ‚oby dla niej utratÄ™ jej pozycji jako Królowej i utratÄ™ królestwa.  Już wkrótce okaże siÄ™, Å¼e i ta przeszkoda zostanie przez niÄ… przezwyciężona. To, co byÅ‚o zakazane, wzbudzaÅ‚o tym wiÄ™ksze jej zainteresowanie. Owoc zakazany  musiaÅ‚ smakować. Katolicyzm nie byÅ‚ w Szwecji nieznany, tradycjÄ… siÄ™gaÅ‚ przeszÅ‚o 1000 lat wstecz.  Chociaż być może pierwsze kontakty ludów północy z katolicyzmem i w ogóle z chrzeÅ›cijaÅ„stwem, nie miaÅ‚y wymiaru ewangelizacyjnego, to zostaÅ‚y zawarte i w pamiÄ™ci przetrwaÅ‚y.  Krystyna Aleksandra nosiÅ‚a przecież historyczny tytuÅ‚ Królowej Szwedów, Gotów i Wandalów. A ci ostatni w 455 roku zÅ‚upili Rzym, podobnie jak wczeÅ›niej wszystkie miasta, jakie napotkali na drodze swej wÄ™drówki. DziaÅ‚o siÄ™ to za pontyfikatu papieża Leona I, zwanego Wielkim [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • matkasanepid.xlx.pl