[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zrozumiemy, że gdy ktoś usiłuje nas znieważyć, w gruncie rzeczy znieważasiebie.Pojmiemy też, że to, czy poczujemy się obrażeni, czy nie, zależy tylko odnas.Jeśli nie będzie obrażonych, nie będzie obrazy.Będziemy wtedy wolni odtego niepotrzebnego składnika ludzkiego doświadczenia.Powrót do spisu treści.Odpowiedzialność%7łycie ludzkie składa się z wyborów.W szczególności wybieramyokreślone działania lub ich zaniechanie.Każde działanie, każdy czyn pociąga za103Po wydaniu powieści Szatańskie wersety funadmentaliści islamscy wydali na niego wyrokśmierci. 126sobą jakieś konsekwencje.Może ono wywołać np.materialną stratę lub zysk,smutek lub radość, przyjemność bądz przykrość, budowanie lub niszczenie.Konsekwencje działań dotyczą zarówno obiektów działań jak i działającego.Słowo odpowiedzialność ma dwa znaczenia.Pierwsze znaczenie wiążesię z określeniami być odpowiedzialnym , czy brać na siebieodpowiedzialność i oznacza kogoś, kto jest świadomy konsekwencji swoichwyborów i gotów jest te konsekwencje ponosić.Oczywiście nikt nie pragnieponosić przykrych konsekwencji swoich czynów (np.kary, nagany, potępieniamoralnego, czy też wyrzutów sumienia), dlatego człowiek odpowiedzialny starasię tak działać, aby ich nie było.Mówiąc innymi słowy człowiek odpowiedzialnystara się tak żyć, aby nie krzywdzić i nie wyrządzać szkód innym, a jeśli uczyni tonieumyślnie, to wówczas robi wszystko co możliwe, aby powstałe szkodynaprawić.Drugie znaczenie zawiera się w określeniu ponosić odpowiedzialność (np.cywilną, karną, służbową, dyscyplinarną) i oznacza faktyczne ponoszeniekonsekwencji swoich wyborów, a więc np.kary za wykroczenie, przestępstwo,złamanie regulaminu, itp.W myśl tych definicji człowiek nieodpowiedzialnyczęsto ponosi odpowiedzialność, a człowiek odpowiedzialny zwykle takpostępuje, aby nie musiał ponosić odpowiedzialności.Gdy jednak zdarzy się, żetrzeba ponieść za coś odpowiedzialność, to człowiek nieodpowiedzialny częstousiłuje się od niej uchylić, za to człowiek odpowiedzialny nie uchyla się od niejnigdy.Pojęcie odpowiedzialności nasuwa kilka pytań.Po pierwsze: Jakie sąrodzaje odpowiedzialności? Po drugie: Kto może brać na siebieodpowiedzialność? Po trzecie: Kto musi ponosić odpowiedzialność? Po czwarte:Za co można odpowiadać?Klasyfikacja odpowiedzialności oparta jest na konsekwencjach wyborów.Jeżeli owe wybory naruszają jakieś zasady etyczne, rodzą pewne konsekwencjemoralne i możemy wówczas mówić o odpowiedzialności moralnej.Jeżeli wyborypowodują naruszenie prawa, regulaminu, statutu, implikują wówczas pewnekonsekwencje prawne, i możemy mówić o odpowiedzialności karnej, cywilnej,służbowej, porządkowej czy dyscyplinarnej.Odpowiedzialność dotyczy zarówno osób fizycznych jak i pewnychzbiorowości, może nawet dotyczyć instytucji, np.odpowiedzialność poczty czykolei za przesyłki.Odpowiedzialność osobista (indywidualna) jest najbardziejjasno określoną formą odpowiedzialności.Zwykle wiadomo wtedy kto i za coodpowiada, a także kogo należy w razie czego pociągnąć do odpowiedzialności.Pojęcie odpowiedzialności zbiorowej jest na ogół zwykle bardziej rozmyte.Zjednej strony działania grup (zwłaszcza nie zorganizowanych) są często mniejodpowiedzialne niż działania jednostek (np.zachowania tłumów).Z drugiej 127strony zwykle trudno ustalić, kogo należy w razie potrzeby pociągnąć doodpowiedzialności.Nie można bowiem pociągnąć do odpowiedzialności jednegoza drugiego (np.brata za brata, kolegę za kolegę czy kibica za kibica).Pewnychgremiów nie da się w ogóle pociągnąć do odpowiedzialności.Jak można by np.pociągnąć do odpowiedzialności parlament za niewłaściwe ustawy?Odpowiedzialność instytucji jest zwykle ograniczona określonymi przepisami,regulaminem, statutem, itp.Zakres odpowiedzialności zależy od tego, co mamy do wyboru.Niewielema do wyboru dozorca, dlatego też niewielki jest zakres jego odpowiedzialności.Dużo możliwości ma minister, ale też wielką odpowiedzialność bierze na siebie.W kwestii odpowiedzialności powinna obowiązywać zasada komu wiele dano odtego wiele wymagać się będzie .W praktyce nie zawsze ta zasada jestprzestrzegana.Często działa tu inna zasada: im więcej ma ktoś pieniędzy, tymłatwiej mu się wykręcić od odpowiedzialności .Dotyczy to jednak tylko prawstanowionych.Wobec praw naturalnych wszyscy są równi, każdy odpowiada zasiebie i nikt się od odpowiedzialności uchylić nie może, nawet dzieci i uznani zaniepoczytalnych dorośli.Jak już powiedziano odpowiedzialność wiąże się z dokonywaniemwyborów, a z kolei swobodne wybory z wolnością, zatem tylko wolność możestanowić gwarancję dla odpowiedzialności.Jeżeli ktoś lub coś nas do czegośzmusza, to nie mamy wyboru i nie może być mowy o odpowiedzialności.Zatemnie ma odpowiedzialności bez wolności.Równocześnie odpowiedzialnośćgwarantuje właściwe wykorzystanie wolności, która bez odpowiedzialnościbyłaby samowolą.Odpowiedzialność jest również związana z mądrością.Aby niekrzywdzić innych ludzi najpierw trzeba wiedzieć co ich może skrzywdzić.Aby niewywoływać szkód trzeba wiedzieć, co je może powodować.Chociaż człowiekodpowiedzialny jest gotów ponosić konsekwencje swych wyborów, to jednakzawsze chciałby dokonywać takich wyborów, aby uniknąć lub przynajmniejzminimalizować prawdopodobieństwo negatywnych skutków.Do tego jest jednakpotrzebna mądrość.Człowiek dokonujący głupich wyborów naraża się na takąilość szkodliwych konsekwencji, że czyni to jego odpowiedzialność sprawąproblematyczną.Można więc powiedzieć, że nie ma odpowiedzialności bezmądrości [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl matkasanepid.xlx.pl
.Zrozumiemy, że gdy ktoś usiłuje nas znieważyć, w gruncie rzeczy znieważasiebie.Pojmiemy też, że to, czy poczujemy się obrażeni, czy nie, zależy tylko odnas.Jeśli nie będzie obrażonych, nie będzie obrazy.Będziemy wtedy wolni odtego niepotrzebnego składnika ludzkiego doświadczenia.Powrót do spisu treści.Odpowiedzialność%7łycie ludzkie składa się z wyborów.W szczególności wybieramyokreślone działania lub ich zaniechanie.Każde działanie, każdy czyn pociąga za103Po wydaniu powieści Szatańskie wersety funadmentaliści islamscy wydali na niego wyrokśmierci. 126sobą jakieś konsekwencje.Może ono wywołać np.materialną stratę lub zysk,smutek lub radość, przyjemność bądz przykrość, budowanie lub niszczenie.Konsekwencje działań dotyczą zarówno obiektów działań jak i działającego.Słowo odpowiedzialność ma dwa znaczenia.Pierwsze znaczenie wiążesię z określeniami być odpowiedzialnym , czy brać na siebieodpowiedzialność i oznacza kogoś, kto jest świadomy konsekwencji swoichwyborów i gotów jest te konsekwencje ponosić.Oczywiście nikt nie pragnieponosić przykrych konsekwencji swoich czynów (np.kary, nagany, potępieniamoralnego, czy też wyrzutów sumienia), dlatego człowiek odpowiedzialny starasię tak działać, aby ich nie było.Mówiąc innymi słowy człowiek odpowiedzialnystara się tak żyć, aby nie krzywdzić i nie wyrządzać szkód innym, a jeśli uczyni tonieumyślnie, to wówczas robi wszystko co możliwe, aby powstałe szkodynaprawić.Drugie znaczenie zawiera się w określeniu ponosić odpowiedzialność (np.cywilną, karną, służbową, dyscyplinarną) i oznacza faktyczne ponoszeniekonsekwencji swoich wyborów, a więc np.kary za wykroczenie, przestępstwo,złamanie regulaminu, itp.W myśl tych definicji człowiek nieodpowiedzialnyczęsto ponosi odpowiedzialność, a człowiek odpowiedzialny zwykle takpostępuje, aby nie musiał ponosić odpowiedzialności.Gdy jednak zdarzy się, żetrzeba ponieść za coś odpowiedzialność, to człowiek nieodpowiedzialny częstousiłuje się od niej uchylić, za to człowiek odpowiedzialny nie uchyla się od niejnigdy.Pojęcie odpowiedzialności nasuwa kilka pytań.Po pierwsze: Jakie sąrodzaje odpowiedzialności? Po drugie: Kto może brać na siebieodpowiedzialność? Po trzecie: Kto musi ponosić odpowiedzialność? Po czwarte:Za co można odpowiadać?Klasyfikacja odpowiedzialności oparta jest na konsekwencjach wyborów.Jeżeli owe wybory naruszają jakieś zasady etyczne, rodzą pewne konsekwencjemoralne i możemy wówczas mówić o odpowiedzialności moralnej.Jeżeli wyborypowodują naruszenie prawa, regulaminu, statutu, implikują wówczas pewnekonsekwencje prawne, i możemy mówić o odpowiedzialności karnej, cywilnej,służbowej, porządkowej czy dyscyplinarnej.Odpowiedzialność dotyczy zarówno osób fizycznych jak i pewnychzbiorowości, może nawet dotyczyć instytucji, np.odpowiedzialność poczty czykolei za przesyłki.Odpowiedzialność osobista (indywidualna) jest najbardziejjasno określoną formą odpowiedzialności.Zwykle wiadomo wtedy kto i za coodpowiada, a także kogo należy w razie czego pociągnąć do odpowiedzialności.Pojęcie odpowiedzialności zbiorowej jest na ogół zwykle bardziej rozmyte.Zjednej strony działania grup (zwłaszcza nie zorganizowanych) są często mniejodpowiedzialne niż działania jednostek (np.zachowania tłumów).Z drugiej 127strony zwykle trudno ustalić, kogo należy w razie potrzeby pociągnąć doodpowiedzialności.Nie można bowiem pociągnąć do odpowiedzialności jednegoza drugiego (np.brata za brata, kolegę za kolegę czy kibica za kibica).Pewnychgremiów nie da się w ogóle pociągnąć do odpowiedzialności.Jak można by np.pociągnąć do odpowiedzialności parlament za niewłaściwe ustawy?Odpowiedzialność instytucji jest zwykle ograniczona określonymi przepisami,regulaminem, statutem, itp.Zakres odpowiedzialności zależy od tego, co mamy do wyboru.Niewielema do wyboru dozorca, dlatego też niewielki jest zakres jego odpowiedzialności.Dużo możliwości ma minister, ale też wielką odpowiedzialność bierze na siebie.W kwestii odpowiedzialności powinna obowiązywać zasada komu wiele dano odtego wiele wymagać się będzie .W praktyce nie zawsze ta zasada jestprzestrzegana.Często działa tu inna zasada: im więcej ma ktoś pieniędzy, tymłatwiej mu się wykręcić od odpowiedzialności .Dotyczy to jednak tylko prawstanowionych.Wobec praw naturalnych wszyscy są równi, każdy odpowiada zasiebie i nikt się od odpowiedzialności uchylić nie może, nawet dzieci i uznani zaniepoczytalnych dorośli.Jak już powiedziano odpowiedzialność wiąże się z dokonywaniemwyborów, a z kolei swobodne wybory z wolnością, zatem tylko wolność możestanowić gwarancję dla odpowiedzialności.Jeżeli ktoś lub coś nas do czegośzmusza, to nie mamy wyboru i nie może być mowy o odpowiedzialności.Zatemnie ma odpowiedzialności bez wolności.Równocześnie odpowiedzialnośćgwarantuje właściwe wykorzystanie wolności, która bez odpowiedzialnościbyłaby samowolą.Odpowiedzialność jest również związana z mądrością.Aby niekrzywdzić innych ludzi najpierw trzeba wiedzieć co ich może skrzywdzić.Aby niewywoływać szkód trzeba wiedzieć, co je może powodować.Chociaż człowiekodpowiedzialny jest gotów ponosić konsekwencje swych wyborów, to jednakzawsze chciałby dokonywać takich wyborów, aby uniknąć lub przynajmniejzminimalizować prawdopodobieństwo negatywnych skutków.Do tego jest jednakpotrzebna mądrość.Człowiek dokonujący głupich wyborów naraża się na takąilość szkodliwych konsekwencji, że czyni to jego odpowiedzialność sprawąproblematyczną.Można więc powiedzieć, że nie ma odpowiedzialności bezmądrości [ Pobierz całość w formacie PDF ]