Kraszewski Józef Ignacy Sto diabłów Knia i piękna Nina

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Po pieczątce poznaćcoś było trudno: wyobrażała ona główkę rogatą uśmiechniętego szatanika i misternie zwiniętąliczbę s t o.Piękna pani w obawie, aby ciekawe oczy sąsiadów nie padły na tajemniczy liścik, rozwinęłago na kolanach i czytała: Piękna Gietto! Diabli wiele rachują na panią, masz ich siłę w sobie, jesteś z nimi pokrewną ialiantką.Ponieważ los dał ci w ręce człowieka wyznaczonego na ofiarę, pomóż stu diabłom,żeby mu kark skręcić.Czeka cię za to nagroda wielka.Niech kniaz oszaleje, kocha cię,zbłazni, a diabli ofiarują się wzajem w pomoc stanąć starościnie wszędzie, gdzie będąpotrzebni.Ręka rękę myje.Tout � Vous (do usług Pani)Sto diabłów.Przeczytawszy cała zarumieniona gospodyni co najprędzej skryła bilecik.a chcąc pokryćpomieszanie swe i odwrócić uwagę, zapytała służącego, kto list przyniósł.Lokaj jakby przelękniony zamilkł, popatrzał po gościach, nie śmiał odpowiedzieć.Starościnanie znosiła nieposłuszeństwa, odwróciła się i powtórzyła pytanie: - Któż przyniósł?.słyszysz!- Ale, proszę jaśnie pani.- Przecież sam nie przyszedł!- Proszę jaśnie pani - stłumionym głosem odezwał się sługa - bo, bo.- Ale któż?- Czarny pies przyniósł w zębach, położył w przedpokoju, zaszczekał i uciekł.Szczęściem gwar rozmowy nie dał dosłyszeć tej osobliwszej odpowiedzi nikomu opróczNinie.Kobiety spojrzały po sobie, gospodyni surowo popatrzała na lokaja i na tym sięskończyło.Ale trwoga i niepokój, po trosze gniew, opanowały starościnę, a mąż, który śledziłwyraz jej twarzy, domyślił się łatwo, iż bilecik nie był zupełnie obojętnej treści.Podejrzliwy,posądził o wcale co innego, niż on w istocie, zawierał.Obiad miał się ku końcowi, gdy ciekawi goście, których gospodyni wyglądała, zaczęli się udrzwi meldować.Danym był z góry rozkaz, aby ich wpuszczono.Starosta, którego zły humor zwiększył się jeszcze odkryciem, że z jego domu rodzajwidowiska zrobiła żona, powstał na przywitanie przybyłych, ale sarkastyczny uśmiech jegodosyć mówił o uczuciu, jakiego doznawał.Oczy wszystkich zwracały się ku czarnemu kontuszowi kniazia, który mimo uprzykrzonegotego podłożenia człowieka wystawionego na widok niechętnych sobie i szpiegowanego,wychodził zwycięsko.Od początku obiadu, oświadczywszy, że nad jeden kieliszek wina niepija, starał się utrzymać jak najprzytomniej i jak najchłodniej.Wzywany do nowegoprzemówienia, zbywał grzecznie półsłowami, ale przybycie nowego posiłku wkrótce miało goz tego wstrzemięzliwego wywieść milczenia.Młodzi panowie, którzy przybyli z zamiarem skompromitowania i okrycia konfuzją śmiałka,zabrali się czynnie do dzieła; zarzucono go pytaniami, kniaz jeszcze milczał; wstano od stołu,a towarzystwo przeszedłszy do górnego salonu formalnie obiegło Konstantego.Otoczono gokołem.Znany z dowcipu jeden z najmłodszych szambelanów królewskich przyczepił się drapieżniedo kniazia.- Mości książę - rzekł - swoją diatrybą dnia wczorajszego zabiliście nam ćwieka.Proszęwas, powiedzcie nam szczerze, co to było: czy chęć odznaczenia się, czy istotnewypowiedzenie wojny całemu społeczeństwu? Panie szambelanie odparł Konstanty moje wystąpienie tłumaczy najprzód reduta, naktórej jeśli wolno było wystąpić stu diabłom z grozbą, wolno było mnie też z przestrogą. I grać rolę Kasandry? Bodajby odparł książę przybierając minę poważną. Są chwile stanowcze w życiunarodów, są rozdroża historyczne, na których staje państwo i społeczność, a czasem głospojedynczego człowieka może zmusić do upamiętania. Czy książę znajdujesz, że my go tak potrzebujemy? śmiejąc się spytał szambelan. Takie jest moje przekonanie. Cóż za rada wedle was, co by nas zbawić mogło?- Powrót do staropolskiej cnoty, do starochrześcijańskiego obyczaju, ofiarność wszystkich,karność, męstwo i wiara w siłę, jaką daje cnota,- To są słowa - rzekł szambelan - vox, vox.- Dla stworzeń, co języka ludzi nie rozumieją, wszystko jest tylko szumem i hałasem bezznaczenia - rzekł kniaz.- To ostre - szepnął dowcipniś, który dowcipu się swego nie mógł doczekać.- Gdzieżnajwiększe winy są potępionej przez was społeczności?- U góry - odparł Konstanty.- Tam są największe obowiązki, tam najcięższe grzechy.GubiPolskę arystokracja, która ma powołanie ją ocalić.Stan uprzywilejowany używa przywilejudla wygody swej, rozumie swe prawa, a nie chce znać obowiązków.Społeczność zgrzybiała,strupieszała, musi chyba od dołu, od pnia odpuścić. A! rozumiem rzekł szambelan cóż z nami? czy wytruć jak muchy, czy wystrzelaćjak wilki, czy wytopić? Wszystkiego tego nie będzie potrzeba, bo sami się wytrujecie, wystrzelacie i wytopicie.Upadek jest widoczny, dogorywanie jawne. Naśladowanie z francuskiego szepnął ktoś z boku. Pozwól sobie, książę, powiedzieć zaczepił go ktoś inny z boku że sam przez urodzenie swe należysz do kasty, którąpotępiasz. Alboż należenie do kasty, jak ją pan zowiesz, ma zamykać usta prawdzie zacząłKonstanty - czy mnie ono obowiązuje do milczenia lub kłamstwa? Należę do niej czy nie,powinienem mówić, co czuję.Zresztą urodzenia swego nikt nie jest panem, noszę nazwisko,jakie mi los narzucił, nie wziąłem go pod warunkiem żadnym.- Mais l'esprit du corps! (ależ poczucie solidarności)- Czy to jest jeszcze ciało? - spytał Konstanty - obejrzyjcie się, panowie.Dolano dużo wody imętów do tego skwaśniałego wina.Patrzano nań w milczeniu.Młody człowiek słusznego wzrostu, chudy, przygięty, z minąszyderską, wcisnął się do koła i począł impertynencko przypatrywać się kniaziowi [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Odnośniki