Karol Wojtyla, Milosc i odpowiedzialnosc

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tylko ta kobieta zdolna jest do prawdziwego oddania siebie, która ma pełne przekonanie o wartości swejosoby oraz o wartości osoby tego mężczyzny, któremu się oddaje.I ten tylko mężczyzna zdolny jest przyjąćoddanie kobiety w całej pełni, który ma gruntowną świadomość wielkości tego daru - tej zaś nie możeposiadać bez afirmacji wartości osoby.Zwiadomość wartości daru budzi potrzebę wdzięczności iodwzajemnienia, które dorównywałoby wielkości daru.Widać w tym także, jak gruntownie miłośćoblubieńcza, miłość wzajemnego oddania, musi zawierać w sobie wewnętrzną strukturę przyjazni.W każdym razie tylko wówczas, kiedy poruszamy się po płaszczyznie osoby, w orbicie jej istotnej wartości,staje się zrozumiała i przejrzysta cała obiektywna wielkość miłości oblubieńczej, aktu wzajemnego oddaniasię i przynależności osób - kobiety i mężczyzny.Jak długo natomiast rozważanie na ten temat prowadzimy"z pozycji" same; wartości seksualnej oraz z nią tylko związanej gry uczuć i namiętności, tak długo niemożemy wejść na właściwą orbitę zagadnienia.Wówczas też niepodobna pojąć tych zasad moralnościseksualnej, które pozostają w najściślejszym związku z przykazaniem miłości, które jest, jak stwierdzono"normą personalistyczną": zarówno ono samo, jak i wszystkie jego konsekwencje stają się przejrzyste tylkowówczas, gdy poruszamy się na płaszczyznie osoby, w orbicie jej istotnej wartości.Wybór i odpowiedzialnośćMoże nigdzie w całej książce tak jak w tym miejscu nie wydaje się aktualny jej tytuł, który mówi o"miłości i odpowiedzialności".Istnieje w miłości odpowiedzialność - jest to odpowiedzialność za osobę, tę,którą się wciąga w najściślejszą wspólnotę bycia i działania, którą się czyni poniekąd swoją własnością,korzystając z jej oddania.I dlatego istnieje też odpowiedzialność za własną miłość: czy jest ona taka, takdojrzała i tak gruntowna, że w jej granicach to ogromne zaufanie drugiej osoby, zrodzona z jej miłościnadzieja, że oddając siebie nie traci swej "duszy", ale wręcz przeciwnie, odnajduje tym większą pełnię jejistnienia - czy to wszystko nie dozna zawodu.Odpowiedzialność za miłość sprowadza się, jak widać, doodpowiedzialności za osobę, z niej wypływa i do niej też powraca.Dlatego właśnie jest to odpowiedzialnośćogromna.Ale ogrom jej rozumie tylko ten, kto ma gruntowne poczucie wartości osoby.Ten, kto ma tylkozdolność reagowania na wartości seksualne związane z osobą i w niej tkwiące, ale wartości osoby samej niewidzi, ten będzie wciąż mieszał miłość z erotyką, będzie wikłał życie sobie i drugim, zaprzepaszczając wtym wszystkim dla siebie i dla nich właściwy sens miłości oraz istotny jej "smak".�w "smak" miłości wiążesię bowiem z poczuciem odpowiedzialności za osobę.W poczuciu tym kryje się przecież troska o jejprawdziwe dobro - kwintesencja całego altruizmu, a równocześnie nieomylny znak jakiegoś rozszerzeniawłasnego "ja", własnej egzystencji, o to "drugie ja" i o tę drugą egzystencję, która jest dla mnie tak bliska,jak moja własna.Poczucie odpowiedzialności za drugą osobę bywa pełne troski, ale nigdy nie jest samo w sobieprzykre czy bolesne.Dochodzi w nim bowiem do głosu nie zacieśnienie czy też zubożenie człowieka, alewłaśnie jego wzbogacenie i rozszerzenie.Dlatego też miłość oderwana od poczucia odpowiedzialności zaosobę jest zaprzeczeniem samej siebie, jest zawsze i z reguły egoizmem.Im więcej poczuciaodpowiedzialności za osobę, tym więcej prawdziwej miłości.Prawda ta rzuca silne światło na zagadnienie wyboru osoby.Wciąż bowiem liczymy się z tym, żemiłość kobiety i mężczyzny naturalną drogą zmierza do wzajemnego oddania się i przynależności osób.Nadrodze do tego, co stanowi ostateczną formę miłości, musi leżeć po obu stronach, tj.zarówno u mężczyzny,jak i u kobiety, wybór osoby - tej, ku której zwróci się miłość oblubieńcza i oddanie.Wybór posiada taki samciężar gatunkowy, jak to, do czego on prowadzi.Wybiera się wszak osobę, a wraz z nią i oblubieńczą formęmiłości - wzajemne oddanie.Wybiera się drugą osobę, ale wybiera się w niej poniekąd drugie "ja", tak jakbysię wybierało siebie w drugim i drugiego w sobie.Dlatego właśnie z obu stron musi mieć wybór nie tylkonaprawdę osobisty charakter, ale też rzetelne znamię osobowe.Przynależeć do siebie mogą tylko takie osoby(y i x), którym obiektywnie dobrze jest być z sobą.Człowiek bowiem zawsze przede wszystkim jest sobą("osoba"), aby zaś mógł nie tylko być z drugim, ale co więcej: żyć nim i dla niego, musi w jakiś sposóbwciąż odnajdywać siebie w nim, a jego w sobie.Miłość jest niemożliwa dla bytów, które są wzajemnienieprzeniknione, tylko duchowość i związana z nią "wewnętrzność" osób stwarza warunki wzajemnegoprzenikania się, tak że mogą one wzajemnie żyć w sobie i wzajemnie też żyć sobą.W tym miejscu otwiera się bardzo ciekawy i bardzo bogaty problem uboczny, który można bynazwać problemem "psychologii wyboru".Jakie momenty, jakie czynniki psycho-fizjologiczne sprawiają, żedwoje ludzi wzajemnie sobie odpowiada, że jest im dobrze z sobą być i przynależeć do siebie? Czy istniejąw tym wszystkim jakieś reguły i zasady ogólne zaczerpnięte ze struktury psycho-fizjologicznej człowieka?Co wnoszą tutaj momenty somatyczne i konstytucjonalne, co temperament i usposobienie? Są to pytaniapasjonujące, zdaje się jednak, że pomimo różnych prób dostarczenia w tej sprawie odpowiedzi o jakimśogólniejszym zasięgu, pozostaje ona ostatecznie tajemnicą ludzkich indywidualności.Reguł sztywnych niema, a filozofia i etyka temu właśnie zawdzięcza swój autorytet nauczycielki życiowej mądrości, że stara sięte problemy wyjaśniać o tyle, o ile mogą być wyjaśnione.Nauki szczegółowe, takie jak fizjologia,seksuologia czy medycyna, uczynią dobrze, gdy przejmą się tą samą zasadą, pomagając równocześniefilozofii i etyce w wypełnieniu jej praktycznego zadania.Przy założeniach tedy zdrowego empiryzmu należy uznać, że wybór osoby drugiej płci, która mabyć adresatem miłości oblubieńczej, a równocześnie tą, która tę miłość współ-tworzy dzięki swejwzajemności, musi opierać się w pewnym stopniu na wartości seksualnej.Przecież miłość ta ma mieć swójwydzwięk seksualny, ma stanowić bazę całego współżycia osób różnej płci [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Odnośniki