[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Urzędowe cenniki odgórnie ustalone ceny na towary(przez wojewodów); jednocześniezwalniając od cła towary zagraniczne.Organizacja handluKupcy większych miast byli związani w bractwa konfraternie ich członkowie mieli wyłączneprawo handlowania w danym mieście.Kontrakty doroczne zjazdy gospodarcze szlachty.W 1496 szlachta otrzymała zwolnienie z ceł na towary przywożony i wywożone z własnegogospodarstwa.Cło na towary luksusowe importowane było niskie natomiast eksportowe wysokie(szlachtachciała mieć tanie towary i ograniczyć ich wywożenie).Przywileje handlowe Gdańska Gdańsk miał wyłączne prawo skupu zboża także od szlachty.Miasta prywatneZahamowanie rozwoju miast głównie dotyczyło miast królewskich królewskich nie miaststanowiących własność prywatną, miasta będące ośrodkami latyfundiów przeżywały rozkwit.P5rzy czym największy rozkwit przypadł miastom wielkopolski, które najmniej zostały dotkniętepiętnem wojen XVII w. Jurydyki i libertacjeKonkurencją dla cechów były jurydyki, gdzie pod opieką magnaterii gromadzili się wytwórcystanowiący poważną konkurencje dla cechów.Takie jurydyki często przybierały formę miastprywatnych.Libertacje (wyłączenie od prawa miejskiego) i inkorporacje (od prawa ziemskiego) nadawanebyły poszczególnym domom co powodowało osłabienie pozycji prawnej miast.Sytuacja prawna żydówNa początku XVI.do polski zaczęły napływać nowe grupy żydów.Na podstawie dawnego praważydzi posiadali samorząd wewnętrzny zwany kahałem(gmina żydowska).W 1495 usuniętożydów z Krakowa do Kazimierza, Kraków wymusił też na żydach zrzeczenie się praw dohandlowania w ty mieście.Zwierzchnią władzę nad żydami miał król za pośrednictwemwojewodów w 1539 żydzi miast prywatnych przeszli pod zarząd panów miast.Od XVI w.znane były powszechnie zjazdy żydowskie zwane waadami, które zostały zniesione nasejmie 1764 r.PańszczyznaRozwój gospodarki folwarcznej doprowadził do wzrostu wyzysku chłopów.Co związane było zugruntowaniem pańszczyzny i powrotu do Renty odrobkowej.Konstytucja z 1520.uznałaPańszczyzną na 1 dzień w tygodniu.Drugiej polowie XVI za normę uważano 2 dni.Chłopigospodarze byli związani do Pańszczyzny sprzężonej z własnymi narzędziami, cała reszta mialapańszczyznę pieszą.Panowie ze względu na spadek wydajności zaczęli zastępować panszcyznędzienną na jutrznię(pańszczyznę wydzieloną) gdzie wydzielano obszar gruntu, który miał byćuprawiany lub, z którego miało być zebrane zboże.W okresach szczególnego zapotrzebowaniana prace chłopów dodawano dodatkowe dni pańszczyzny zwane Tłokami, gwałtami,daremszczyznami.Inne świadczenia chłopskieObok pańszczyzny chłopi nadal płacili czynsze oraz byli zobowiązani do dodatkowychświadczeń(zbieranie siana, naprawa grobli, stróża i In.).Dodatkowym zródlem zarobków panabyły monopole dworskie takie jak propinacja(wyłączne prawo pana do produkcji i sprzedażygorzałki w obrębie jego dóbr), lub przymus korzystania z młyna w dobrach pana.Prawa chłopów do gruntuStosunek chłopów do ziemi można było określić jako użytkowanie.Chłop nie posiadał jużsamodzielności gospodarczej i osobistej.Miały one jednak charakter dziedziczny a za zgodąpana chłop mógł nimi rozporządzać(zastaw, sprzedaż, darowizna) i wpisane do ksiąg wiejskich.Podwarzenie własności podległej stały się w XVI w.rugowania chłopów a nie wykup.NA%7łuławach chłopi posiadali tzw.Dzierżenie emfiteutyczne zbliżone do własności miejskiejPrzytwierdzenie chłopa do ziemiW 1496 powtórzono postanowienie Kazimierza W.pozwalające tylko jednemu chłopu przejść zjednej wsi do drugiej w ciągu roku.Dodano również, że tylko jeden chłop mógł wyjechać nanauki do miasta.Konstytucje 1501 1543 w ogóle zabroniły chłopom wychodu bez zgody pana.Miało też wymiar w aktach formalnej sprzedaży chłopów bez ziemi.Powzdanie oddanie się wpoddaństwo. Sołectwa i ich skupywanieOd połowy XV następowało zmniejszanie liczby sołectw, na podstawie przepisu statutuwartkiego warckiego 1423 dziedzice wykupywali sołectwa włączając ich ziemię do folwarków.Konstytucja 1563 uznała, że wszystkie sołectwa nie będące w rękach szlachty są na skupie.Przywykupie sołectwa pan powoływał sołtysa od XVI w.zwanego wójtem.Zróżnicowanie majątkowe chłopówW XVI w.przeważały gospodarstwa półłanowe Chłopi bez ziemi stanowili znikomy odsetek.Wdrugiej połowie XVI w.postępowało jednak zubożenie większości ludności chłopskiej.Wwarunkach zwiększającej się pańszczyzny chłopi dążyli do zmniejszania swoich gospodarstw,żeby zmniejszyć pańszczyznę.W XVII i XVIII dominowały ćwierćłanowe.Sytuację pogorszyłyjeszcze wojny XVII w. ludzie luzni Osobną grupę stanowili ludzie luzni nie posiadający wlasnej ziemi i nieściągnięci do systemugospodarki pańszczyzniano folwarcznej.W 1496 zakazano mieszczanom zatrudniania ludziluznych na krócej niż rok, zakazywał też wędrówek sezonowych za granicę.W Wielkopolscelauda pozwalały szlachcicom łapanie i zmuszanie luznych ludzi do pracy.Władza dominialna panaDo pana należało sądownictwo, w konstytucjach 1496- 1501 wykłucono możliwości sądzeniachłopów przez sądy grodzkie i miejskie.Pelnię sądownictwa dominialnego potwierdziłakonfederacja warszawska 1573 [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl matkasanepid.xlx.pl
.Urzędowe cenniki odgórnie ustalone ceny na towary(przez wojewodów); jednocześniezwalniając od cła towary zagraniczne.Organizacja handluKupcy większych miast byli związani w bractwa konfraternie ich członkowie mieli wyłączneprawo handlowania w danym mieście.Kontrakty doroczne zjazdy gospodarcze szlachty.W 1496 szlachta otrzymała zwolnienie z ceł na towary przywożony i wywożone z własnegogospodarstwa.Cło na towary luksusowe importowane było niskie natomiast eksportowe wysokie(szlachtachciała mieć tanie towary i ograniczyć ich wywożenie).Przywileje handlowe Gdańska Gdańsk miał wyłączne prawo skupu zboża także od szlachty.Miasta prywatneZahamowanie rozwoju miast głównie dotyczyło miast królewskich królewskich nie miaststanowiących własność prywatną, miasta będące ośrodkami latyfundiów przeżywały rozkwit.P5rzy czym największy rozkwit przypadł miastom wielkopolski, które najmniej zostały dotkniętepiętnem wojen XVII w. Jurydyki i libertacjeKonkurencją dla cechów były jurydyki, gdzie pod opieką magnaterii gromadzili się wytwórcystanowiący poważną konkurencje dla cechów.Takie jurydyki często przybierały formę miastprywatnych.Libertacje (wyłączenie od prawa miejskiego) i inkorporacje (od prawa ziemskiego) nadawanebyły poszczególnym domom co powodowało osłabienie pozycji prawnej miast.Sytuacja prawna żydówNa początku XVI.do polski zaczęły napływać nowe grupy żydów.Na podstawie dawnego praważydzi posiadali samorząd wewnętrzny zwany kahałem(gmina żydowska).W 1495 usuniętożydów z Krakowa do Kazimierza, Kraków wymusił też na żydach zrzeczenie się praw dohandlowania w ty mieście.Zwierzchnią władzę nad żydami miał król za pośrednictwemwojewodów w 1539 żydzi miast prywatnych przeszli pod zarząd panów miast.Od XVI w.znane były powszechnie zjazdy żydowskie zwane waadami, które zostały zniesione nasejmie 1764 r.PańszczyznaRozwój gospodarki folwarcznej doprowadził do wzrostu wyzysku chłopów.Co związane było zugruntowaniem pańszczyzny i powrotu do Renty odrobkowej.Konstytucja z 1520.uznałaPańszczyzną na 1 dzień w tygodniu.Drugiej polowie XVI za normę uważano 2 dni.Chłopigospodarze byli związani do Pańszczyzny sprzężonej z własnymi narzędziami, cała reszta mialapańszczyznę pieszą.Panowie ze względu na spadek wydajności zaczęli zastępować panszcyznędzienną na jutrznię(pańszczyznę wydzieloną) gdzie wydzielano obszar gruntu, który miał byćuprawiany lub, z którego miało być zebrane zboże.W okresach szczególnego zapotrzebowaniana prace chłopów dodawano dodatkowe dni pańszczyzny zwane Tłokami, gwałtami,daremszczyznami.Inne świadczenia chłopskieObok pańszczyzny chłopi nadal płacili czynsze oraz byli zobowiązani do dodatkowychświadczeń(zbieranie siana, naprawa grobli, stróża i In.).Dodatkowym zródlem zarobków panabyły monopole dworskie takie jak propinacja(wyłączne prawo pana do produkcji i sprzedażygorzałki w obrębie jego dóbr), lub przymus korzystania z młyna w dobrach pana.Prawa chłopów do gruntuStosunek chłopów do ziemi można było określić jako użytkowanie.Chłop nie posiadał jużsamodzielności gospodarczej i osobistej.Miały one jednak charakter dziedziczny a za zgodąpana chłop mógł nimi rozporządzać(zastaw, sprzedaż, darowizna) i wpisane do ksiąg wiejskich.Podwarzenie własności podległej stały się w XVI w.rugowania chłopów a nie wykup.NA%7łuławach chłopi posiadali tzw.Dzierżenie emfiteutyczne zbliżone do własności miejskiejPrzytwierdzenie chłopa do ziemiW 1496 powtórzono postanowienie Kazimierza W.pozwalające tylko jednemu chłopu przejść zjednej wsi do drugiej w ciągu roku.Dodano również, że tylko jeden chłop mógł wyjechać nanauki do miasta.Konstytucje 1501 1543 w ogóle zabroniły chłopom wychodu bez zgody pana.Miało też wymiar w aktach formalnej sprzedaży chłopów bez ziemi.Powzdanie oddanie się wpoddaństwo. Sołectwa i ich skupywanieOd połowy XV następowało zmniejszanie liczby sołectw, na podstawie przepisu statutuwartkiego warckiego 1423 dziedzice wykupywali sołectwa włączając ich ziemię do folwarków.Konstytucja 1563 uznała, że wszystkie sołectwa nie będące w rękach szlachty są na skupie.Przywykupie sołectwa pan powoływał sołtysa od XVI w.zwanego wójtem.Zróżnicowanie majątkowe chłopówW XVI w.przeważały gospodarstwa półłanowe Chłopi bez ziemi stanowili znikomy odsetek.Wdrugiej połowie XVI w.postępowało jednak zubożenie większości ludności chłopskiej.Wwarunkach zwiększającej się pańszczyzny chłopi dążyli do zmniejszania swoich gospodarstw,żeby zmniejszyć pańszczyznę.W XVII i XVIII dominowały ćwierćłanowe.Sytuację pogorszyłyjeszcze wojny XVII w. ludzie luzni Osobną grupę stanowili ludzie luzni nie posiadający wlasnej ziemi i nieściągnięci do systemugospodarki pańszczyzniano folwarcznej.W 1496 zakazano mieszczanom zatrudniania ludziluznych na krócej niż rok, zakazywał też wędrówek sezonowych za granicę.W Wielkopolscelauda pozwalały szlachcicom łapanie i zmuszanie luznych ludzi do pracy.Władza dominialna panaDo pana należało sądownictwo, w konstytucjach 1496- 1501 wykłucono możliwości sądzeniachłopów przez sądy grodzkie i miejskie.Pelnię sądownictwa dominialnego potwierdziłakonfederacja warszawska 1573 [ Pobierz całość w formacie PDF ]