[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Gasły na skutek zrzeczenia się, przez długie niekorzystanie (non usus), przy nabyciu rzeczy obciążonej służebnością (confusio), a osobiste w przypadku śmierci uprawnionego.Do ochrony służyły actio confessoria albo vindicatio servitutis.Służebności gruntowe (servitutes praedorium) powstały w związkuz charakterystycznym ukształtowaniem terenu.Eksploatacja niektórych połaci ziemi wymagała korzystaniaz gruntów sąsiednich.Ze względu na przeznaczenie gruntu (a nie położenie) wyróżniamy: służebności gruntów wiejskich (servitutes praediorum rusticorum) i służebności gruntów miejskich (urbanorum).Pierwsze należały do res mancipi, drugie związane były z zabudową miasta (od pożaru Rzymu po najeździe Gallów w 390 r.p.n.e.).Do służebności wiejskich należały: servitus itineris (prawo drogi - do przekraczania cudzego gruntu pieszo, na koniu albo w lektyce), servitus actus (do przechodu łącznie z pojazdami, pojedynczymi zwierzętami i trzodą), servitus viae (służebność drogi - zakres dwóch powyższych) i servitus aquaeductus (do przeprowadzania wody pitnej, w celach irygacji lub odprowadzania wody, należała do praw wodnych - iura aquarum).Powyższe należały do najstarszych służebności (res mancipi), a zaliczano do nich też: servitus aquae haustu (czerpanie wody) i servitus pecoris pascendi (wypasanie bydła na cudzym gruncie).Do służebności gruntów miejskich należały: servitus altius non tollendi (zakaz budowy dla gruntu służebnego ponad określoną wysokość i należał do prawa światła - iura luminum), servitus prospiciendi (zakaz wznoszenia konstrukcji, które zasłaniałyby widok z gruntu władnącego), servitus protegendi vel proiciendi (prawo do wejścia konstrukcją budowlaną w słup powietrza nad gruntem sąsiada, zaliczana do praw budowlanych - iura parietum), servitus tigni immittendi (do wpuszczania belki w mur sąsiada), servitus oneris ferendi (do oparcia konstrukcji budynku), servitus stillicidii (do odprowadzenia wody deszczowej na grunt sąsiada, zaliczana do prawa ścieku - iure stillicidiorum) i servitus fumi immittendi (prawo skierowania dymu i nieprzyjemnych wyziewów).Służebności osobiste (servitutes personarum) przysługiwały jakiejś osobie na rzeczy, były prawem podmiotowym niezbywalnym.Należały do nich użytkowanie (ususfructus), używanie (usus), a później habitatio (rzeczowe prawo do zamieszkaniaw cudzym budynku) i operae servorum vel animalium (korzystanie z usług cudzego niewolnika lub zwierzęcia).Użytkowanie to rzeczowe prawo do używania cudzej rzeczy i pobierania z niej pożytków z obowiązkiem zachowania jej substancji (rzeczy niezużywalne z zabezpieczeniem cautio usufructuaria).Jako prawo (quoad ius) było niezbywalne, ale można było odstąpić osobie trzeciej możliwość korzystania z niego (quoad usum).Na rzeczach zużywalnych istnieć mogło jedynie quasi-ususfructus (użytkownik zwracał rzecz co do gatunku).Używanie polega na prawie używania cudzej rzeczy bez możliwości pobierania z niej pozytków (chyba że chodziło o owoce służące do zaspokojenia potrzeb osobistych) (nie można było odstąpić osobie trzeciej).Zasady ogólne służebności: 1) służebność nie nakładała na osobę obciążoną tym prawem obowiązku pozytywnego działania, lecz zobowiązywała do znoszenia czegoś (pati) albo nieczynienia (servitus in faciendo consistere nequit) za wyjątkiem oparcia muru o mur sąsiada, 2) nie można było mieć służebności na rzeczy własnej (nemini res sua servit), 3) służebność mogła istnieć tylko na rzeczy, a nie na prawie (nie ustanawiano służebności na służebności - servitus servitutis esse non potest), 4) ze służebności korzystać należało przy maksymalnym poszanowaniu prawa własności gruntu obciążonego służebnością (servitutibus civilliter utendum est).§ 57.Zastaw (str.139-141).Zastaw to prawo rzeczowe ograniczone, przysługujące wierzycielowi na cudzej rzeczy ruchomej dlazabezpieczenia wierzytelności, z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami.Jest zatem również prawem akcesoryjnym (istnieje dopóki istnieje wierzytelność).W zastawie występują: dłużnik (zastawca), wierzyciel (dla którego się zastawia - zastawnik) i przedmiot zastawu.Powstawał w wyniku umowy zastawcy z zastawnikiem, z mocy wyroku sądowego, z mocy ustawy (zastaw na rzecz fiskusa).Gasł wraz z umorzeniem wierzytelności,w wyniku nowacji, wskutek zniszczenia przedmiotu zastawu i nabycia (fusio).Postacie zastawu w wyniku ewolucji: fiducia (dłużnik w celu zabezpieczenia wierzytelności przenosił na wierzyciela przez mancypację jakiś przedmiot na własność z zastrzeżeniem pactum fiduciae jego zwrotu po wygaśnięciu wierzytelności, a dłużnik tracił do czasu wypełnienia zobowiązania swe prawo na rzeczy zastawionej, więc wierzyciel mógł ją nawet alienować), pignus (zastaw ręczny, gdzie dłużnik w celu zabezpieczenia wierzytelności przenosił na wierzyciela jakiś przedmiot we władanie faktyczne, a po spełnieniu świadczenia zastawnik zobowiązany był zwrócić przedmiot, a do tego czasu władał nim jako dzierżyciel i władanie to chronione było w drodze interdyktu posesoryjnego, oraz pierwotnie nie mógł mimo niewypłacalności rzeczy używać ani sprzedać) i hypotheca (zastaw umowny, gdzie dłużnik w celu zabezpieczenia wierzytelności umawiał się nie przekazując rzeczyz wierzycielem, że przy niewypłacalności będzie mógł sprzedać przedmiot obciążony hipoteką, a poprzez nie wydanie przedmiotu zastawu mógł go zastawiać wielokrotnie).Zastawnik, który później uzyskał swoje prawo mógł wejść w uprawnienia poprzedników po ich zaspokojeniu (ius offerendi et succedendi).Przy sprzedaży wierzyciel musiał zachować staranność (omnis diligentia), a nadwyżkę zwracał dłużnikowi (hyperocha).Umowy wzmacniające pozycję zastawnika (przy pignus): pactum de vendendo (umowa, w której zastawnik mógł sprzedać przedmiot zastawu, gdyby dłużnik nie spłacił długu, później realizowana bez zastrzeżenia), pactum antichreticum (antichresis - dotyczyło przedmiotów, które przynosiły pożytki, a zastawnik mógł je doliczać do spłaty długu) i lex commissoria (nieformalna umowa, że zastawnik miał się stać właścicielem przedmiotu, gdyby dłużnik terminowo nie zaspokoił pretensji - później zakazana) [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl matkasanepid.xlx.pl
.Gasły na skutek zrzeczenia się, przez długie niekorzystanie (non usus), przy nabyciu rzeczy obciążonej służebnością (confusio), a osobiste w przypadku śmierci uprawnionego.Do ochrony służyły actio confessoria albo vindicatio servitutis.Służebności gruntowe (servitutes praedorium) powstały w związkuz charakterystycznym ukształtowaniem terenu.Eksploatacja niektórych połaci ziemi wymagała korzystaniaz gruntów sąsiednich.Ze względu na przeznaczenie gruntu (a nie położenie) wyróżniamy: służebności gruntów wiejskich (servitutes praediorum rusticorum) i służebności gruntów miejskich (urbanorum).Pierwsze należały do res mancipi, drugie związane były z zabudową miasta (od pożaru Rzymu po najeździe Gallów w 390 r.p.n.e.).Do służebności wiejskich należały: servitus itineris (prawo drogi - do przekraczania cudzego gruntu pieszo, na koniu albo w lektyce), servitus actus (do przechodu łącznie z pojazdami, pojedynczymi zwierzętami i trzodą), servitus viae (służebność drogi - zakres dwóch powyższych) i servitus aquaeductus (do przeprowadzania wody pitnej, w celach irygacji lub odprowadzania wody, należała do praw wodnych - iura aquarum).Powyższe należały do najstarszych służebności (res mancipi), a zaliczano do nich też: servitus aquae haustu (czerpanie wody) i servitus pecoris pascendi (wypasanie bydła na cudzym gruncie).Do służebności gruntów miejskich należały: servitus altius non tollendi (zakaz budowy dla gruntu służebnego ponad określoną wysokość i należał do prawa światła - iura luminum), servitus prospiciendi (zakaz wznoszenia konstrukcji, które zasłaniałyby widok z gruntu władnącego), servitus protegendi vel proiciendi (prawo do wejścia konstrukcją budowlaną w słup powietrza nad gruntem sąsiada, zaliczana do praw budowlanych - iura parietum), servitus tigni immittendi (do wpuszczania belki w mur sąsiada), servitus oneris ferendi (do oparcia konstrukcji budynku), servitus stillicidii (do odprowadzenia wody deszczowej na grunt sąsiada, zaliczana do prawa ścieku - iure stillicidiorum) i servitus fumi immittendi (prawo skierowania dymu i nieprzyjemnych wyziewów).Służebności osobiste (servitutes personarum) przysługiwały jakiejś osobie na rzeczy, były prawem podmiotowym niezbywalnym.Należały do nich użytkowanie (ususfructus), używanie (usus), a później habitatio (rzeczowe prawo do zamieszkaniaw cudzym budynku) i operae servorum vel animalium (korzystanie z usług cudzego niewolnika lub zwierzęcia).Użytkowanie to rzeczowe prawo do używania cudzej rzeczy i pobierania z niej pożytków z obowiązkiem zachowania jej substancji (rzeczy niezużywalne z zabezpieczeniem cautio usufructuaria).Jako prawo (quoad ius) było niezbywalne, ale można było odstąpić osobie trzeciej możliwość korzystania z niego (quoad usum).Na rzeczach zużywalnych istnieć mogło jedynie quasi-ususfructus (użytkownik zwracał rzecz co do gatunku).Używanie polega na prawie używania cudzej rzeczy bez możliwości pobierania z niej pozytków (chyba że chodziło o owoce służące do zaspokojenia potrzeb osobistych) (nie można było odstąpić osobie trzeciej).Zasady ogólne służebności: 1) służebność nie nakładała na osobę obciążoną tym prawem obowiązku pozytywnego działania, lecz zobowiązywała do znoszenia czegoś (pati) albo nieczynienia (servitus in faciendo consistere nequit) za wyjątkiem oparcia muru o mur sąsiada, 2) nie można było mieć służebności na rzeczy własnej (nemini res sua servit), 3) służebność mogła istnieć tylko na rzeczy, a nie na prawie (nie ustanawiano służebności na służebności - servitus servitutis esse non potest), 4) ze służebności korzystać należało przy maksymalnym poszanowaniu prawa własności gruntu obciążonego służebnością (servitutibus civilliter utendum est).§ 57.Zastaw (str.139-141).Zastaw to prawo rzeczowe ograniczone, przysługujące wierzycielowi na cudzej rzeczy ruchomej dlazabezpieczenia wierzytelności, z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami.Jest zatem również prawem akcesoryjnym (istnieje dopóki istnieje wierzytelność).W zastawie występują: dłużnik (zastawca), wierzyciel (dla którego się zastawia - zastawnik) i przedmiot zastawu.Powstawał w wyniku umowy zastawcy z zastawnikiem, z mocy wyroku sądowego, z mocy ustawy (zastaw na rzecz fiskusa).Gasł wraz z umorzeniem wierzytelności,w wyniku nowacji, wskutek zniszczenia przedmiotu zastawu i nabycia (fusio).Postacie zastawu w wyniku ewolucji: fiducia (dłużnik w celu zabezpieczenia wierzytelności przenosił na wierzyciela przez mancypację jakiś przedmiot na własność z zastrzeżeniem pactum fiduciae jego zwrotu po wygaśnięciu wierzytelności, a dłużnik tracił do czasu wypełnienia zobowiązania swe prawo na rzeczy zastawionej, więc wierzyciel mógł ją nawet alienować), pignus (zastaw ręczny, gdzie dłużnik w celu zabezpieczenia wierzytelności przenosił na wierzyciela jakiś przedmiot we władanie faktyczne, a po spełnieniu świadczenia zastawnik zobowiązany był zwrócić przedmiot, a do tego czasu władał nim jako dzierżyciel i władanie to chronione było w drodze interdyktu posesoryjnego, oraz pierwotnie nie mógł mimo niewypłacalności rzeczy używać ani sprzedać) i hypotheca (zastaw umowny, gdzie dłużnik w celu zabezpieczenia wierzytelności umawiał się nie przekazując rzeczyz wierzycielem, że przy niewypłacalności będzie mógł sprzedać przedmiot obciążony hipoteką, a poprzez nie wydanie przedmiotu zastawu mógł go zastawiać wielokrotnie).Zastawnik, który później uzyskał swoje prawo mógł wejść w uprawnienia poprzedników po ich zaspokojeniu (ius offerendi et succedendi).Przy sprzedaży wierzyciel musiał zachować staranność (omnis diligentia), a nadwyżkę zwracał dłużnikowi (hyperocha).Umowy wzmacniające pozycję zastawnika (przy pignus): pactum de vendendo (umowa, w której zastawnik mógł sprzedać przedmiot zastawu, gdyby dłużnik nie spłacił długu, później realizowana bez zastrzeżenia), pactum antichreticum (antichresis - dotyczyło przedmiotów, które przynosiły pożytki, a zastawnik mógł je doliczać do spłaty długu) i lex commissoria (nieformalna umowa, że zastawnik miał się stać właścicielem przedmiotu, gdyby dłużnik terminowo nie zaspokoił pretensji - później zakazana) [ Pobierz całość w formacie PDF ]