Bernd Ingmar Gutberlet 50 największych kłamstw i legend w historii wiata

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wielka Brytanianatomiast uzyskała na kilkadziesiąt lat kontrolę nad światowym rynkiemkauczuku.Ten drugi boom zakończył się dopiero po drugiej wojnie światowej,gdy opłacalna stała się produkcja kauczuku syntetycznego.Do dzisiaj jednakjedna trzecia stosowanego na całym świecie kauczuku to surowiec naturalnypochodzący głównie z plantacji w Azji Południowo-Wschodniej.AmerykaPołudniowa natomiast jako eksporter kauczuku utraciła właściwiejakiekolwiek znaczenie.Uczniowie brazylijscy, gdy na lekcjach jest mowa o bogactwach na-turalnych ich ojczyzny, słyszą często, że to Brytyjczycy pozbawili wówczasbezprawnie Brazylię zasłużonych zysków z eksploatacji rodzimego drzewa.Adopomógł im w tym ponoć pewien angielski podróżnik, który na zlecenieKorony brytyjskiej złamał zakaz wywozu nasion kauczuku, chociaż groziła zato kara śmierci.Można o tym przeczytać na całym świecie w niezliczonychksiążkach i poważnych leksykonach.Owym osławionym i równocześnie potępianym awanturnikiem był młodymężczyzna o nazwisku Henry Wickham, który na obczyznie chciał dorobić sięsławy i pieniędzy.Przybył on do Brazylii w drugiej połowie XIX wieku i przezkilka lat mieszkał w stanie Amazonas, nie odnosząc tam jednak żadnychsukcesów.Aż oto nagle w 1876 roku usłyszał o planach uprawy nasionkauczukowych w koloniach brytyjskich i zgłosił się jako ewentualny zbieracz.W owych latach już wiele innych osób bezskutecznie usiłowało na zlecenieLondynu przewiezć cenne nasiona do Anglii.Ponieważ czas naglił, przyjętoofertę Wickhama, chociaż uważano go raczej za niekompetentnego pyszałka.Ale Wickhamowi istotnie udało się zebrać wystarczająco dużo torebeknasiennych i w nienaruszonym stanie przetransportować je do Londynu, zanimutraciły zdolność do wykiełkowania.W Royal Botanic Gardens w Kew podLondynem podhodowano sadzonki, a następnie przewieziono162je za ocean i w różnych ogrodach botanicznych kolonii brytyjskich podjętopróby wyhodowania drzewa kauczukowego.Za wykonane zadanie Wickham został wynagrodzony zgodnie z umową,ale on spodziewał się czegoś więcej.Aby odpowiednio doceniono jego rolę wtym historycznym wyczynie, opublikował książkę o swojej przygodzie zkauczukiem, przedstawiając własne dokonania w prawdziwym świetle.Opisałmianowicie, jak to rzekomo dopiero dzięki jego szczególnej zręczności udałosię wywiezć nasiona kauczuku z Brazylii i odpowiednio szybko dostarczyć jedo Europy.Oczywiście, co wówczas było typowe w książkach przygodowo-podróżniczych, jego opisy nie do końca pokrywały się z prawdą.Relacjepodróżników czytano wówczas niezwykle chętnie, kto więc miał cośszczególnie interesującego do opowiedzenia, mógł na tym sporo zarobić, jakrównież zgromadzić pieniądze na kolejną wyprawę.Mając to na uwadze,Wickham udramatyzował mocno swoją opowieść, pisząc, że jedynie pod groz-bą utraty życia udało mu się potajemnie wywiezć nasiona kauczuku z Brazylii.Dzięki zdobytemu przez Wielką Brytanię monopolowi na kauczuk, copozwoliło jej rozwinąć w Azji Południowo-Wschodniej niezwykle intratnągałąz gospodarki, Wickham doczekał się w końcu, będąc już w bardzo po-deszłym wieku, uznania swoich zasług: otrzymał bowiem tytuł szlachecki idożywotnią rentę.W rzeczywistości nie istniały jednak żadne regulacje prawne, które za-braniałyby wywozu nasion kauczuku z Brazylii.Wickham nie musiał więcprowadzić szczególnej działalności spiskowej, aby jego cenny ładunek prze-szedł przez komorę celną.Musiał się jednak śpieszyć, żeby nie stracić równiecennego czasu i nie dopuścić do zepsucia wrażliwych nasion.Z kolei Brazylij-czycy w ogóle nie potrafili sobie wyobrazić, że ich najcenniejsze drzewo mo-głoby rozwijać się gdziekolwiek indziej, a już na pewno nie w Azji.ZamiaryBrytyjczyków, którzy chcieli własny, łaknący gumy przemysł uniezależnić odkapryśnego brazylijskiego rynku kauczuku i sami rozwinąć jego produkcję, niebyły dla nikogo tajemnicą.Nieco wcześniej Wielka Brytania zrobiła to samo zperuwiańskim drzewem chinowym.Aby móc samodzielnie wytwarzaćwystarczające ilości chininy, a tym samym chronić swoich żołnierzy w Indiachprzed malarią, przeflancowano to peruwiańskie drzewo do Azji.Brazylijczycy lekkomyślnie zignorowali te wszystkie fakty, karmiąc sięzłudną nadzieją, że popyt na ich kauczuk nigdy się nie skończy.Odnośnaustawa, mająca chronić Brazylię jako ojczyznę kauczuku, została wydana do-163piero w chwili, kiedy już dawno było na to za pózno.I wtedy kozłem ofiarnymzarysowującego się już od dawna, a tak lekkomyślnie zignorowanego przezBrazylijczyków procesu rozwoju rynku kauczukowego, stał się człowiek, któryumożliwił produkcję kauczuku w Azji.Bardzo przydały się teraz mocnoubarwione opowieści Wickhama, pozwalające zepchnąć na Brytyjczykówodpowiedzialność za owo przedsięwzięcie, które pozbawiło Brazyliękrociowych zysków.Prawdą jest jednak, że Brazylia w dłuższej perspektywie itak nie zdołałaby zaspokoić rosnącego wciąż zapotrzebowania na kauczuk.Jużchoćby dlatego, że rynek samochodowy rozwijał się w szalonym tempie iwydawał się nienasycony.Gwoli sprawiedliwości należy tu wszak dodać, że ten kokosowy interes zowym niezwykle chodliwym, elastycznym materiałem udało się WielkiejBrytanii zrobić wyłącznie dzięki uporowi garstki osób, jako że rząd brytyjskiprawie w ogóle nie był zainteresowany tym pomysłem.Trzeba więc byłotrwających kilkadziesiąt lat wysiłków kilku perspektywicznie myślących ludzi,którzy mimo wszelkich sprzeciwów i niepowodzeń zdołali jednak wyhodowaćkauczuk w Azji Południowo-Wschodniej, aby we właściwym momencie mógłzdobyć rynki.Do dzisiaj uprawia się go na plantacjach Malezji i innych krajówazjatyckich.Można tam jeszcze nawet podziwiać kilka bardzo starych drzewkauczukowych wyhodowanych z nasion przewiezionych w 1876 roku przezHenry'ego Wickhama z Amazonas do Anglii.ZMIER CZAJKOWSKIEGOSAMOB�JSTWO CZY CHOLERA?%7ływoty sławnych ludzi od dawien dawna bywają ulubionym tematem roz-mów, a często także zródłem licznych plotek, domniemań i podejrzeń [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Odnośniki