[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jeśli jednak z niej powrócił, odzyskiwał wszystkie te prawa, które miał poprzednio, na zasadzie ius postliminii.Gdy natomiast zmarł w niewoli, przyjmowano fikcję, że zmarł w momencie dostania się do niewoli, a więc jako osoba wolna było to niezbędne po to, by np.zachować ważność pozostawionego przez niego testamentu.2) Urodzenie się z matki niewolnicy.Dziecko jednak, zrodzone z matki, która w czasie ciąży chociażby przez moment była wolna, rodziło się wolne 173, w myśl tendencji do popierania wolności (favor libertatis).3) Sprzedaż w niewolę trans Tiberim niewypłacalnego dłużnika.Niewola gasła przez wyzwolenie, manumissio.Jurysprudencja i jej wpływ na tworzenie państwa-Jeden z odcinków swojej działalności prawodawczej, w okresie, w którym sejm korzystał z władzy legislacyjnej, zapadło ok.200 uchwał senatu, ale dla prawa prywatnego znaczenie miało zaledwie kilkanaście.Wszystkie one pochodzą z I albo II w.n.e.paktów naukowego podejścia do prawa rzymskiego szukać należy już w okresie archaicznym, u pontyfików (kolegium kapłańskie), ktorzy byli znawcami nie tylko prawa boskiego (fas), lecz również prawa świeckiego (ius).CI jednak swą wiedzę prawniczą otaczali nimbem tajemniczości.Ich, monopl miał podobno przełamać Flavius ok.304 r.p.n.e., podając do wiadomości publicznej zbiór formuł procesowych.Kiedy w połowie III w.p.n.e., pierwszy plebejski pontifex maximus Tiberius Coruncanius rozpoczął nauczanie prawa i udzielanie porad prawnych, sekularyzacja wiedzy prawniczej stała się faktem dokonanym.Działalność tak pontyfików, jak i pierwszych prawników, świeckich szła zasadniczo w trzech kierunkach, a mianowicie: l) cavere - tj.układania formuł i klauzul czynności, tak istotnych w najstarszym obrocie prawnym, 2) respondere udzielania odpowiedzi na zapytania w kwestiach prawnych, oraz 3) agere -,układania formuł procesowych, którymi strony musiały się posługiwać w toku najstarszego procesu sądowego.Przejawem aktywności jurystów była też interpretacja ustaw, zwłaszcza ustawy XII tablic, dzięki czemu udało się wzbogacić ~system prawa o nowe instytucje, przy poszanowaniu ugruntowanych pryncypiów.Według Pomponiusa, prawnika rzymskiego z II w.n.e.(interesującego się historią prawa), kolebką rzymskiej literatury prawniczej (cunabula iuris) było napisne (ok.r.200 p.n.e.) w trzech częściach (tripertita) dzieło Sextusa Aeliusa Paetusa.Właściwe jednak podwaliny pod prawo cywilne (fundaverunt ius civile) stworzył zdaniem Pomponiusa, nieco później trzej prawnicy, Manilius, Brutus i Publius Mucius Scaevola.Prawnicy ci pod wpływem kultury greckiej starali się usystematyzować, prawo i przyoblec je w szatę artystyczną.Jednak największe zasługi położył w tym względzie najwybitniejszy prawnik tego okresu, syn ostatniego z trzech wymienionych, Quintus Mucius Scaevola, autor prawa cywilnego w 18 księgach zawierających prawdopodobnie pierwszy, w pełni usystematyzowany wykład prawa cywilnego.Cała plejada prawników republikańskich, do których, spośród wybitni szych należał jeszcze Sulpicius Rufus, przyjaciel Cycerona, określana jest przez ich następców mianem Veteres (dawni).Dzięki ogromnemu znawstwu, prawnikom tym udało się rozwiązać szereg kwestii i zinterpretować prawo prywatne, a przez stałei dostosowywanie go.do potrzeb socjalnych i ekonomicznych Rzymu stworzyć rzeczywiste podwaliny pod nowy okres w jurysprudencji rzymskiej, zwany okresem klasycznym.Od Augusta działalność uczonych prawników rzymskich (iuris periti) staje się bezpośrednio źródłem prawa, a to przez kreowane przezeń ius publice respondenci.Był to nadawany niektórym prawnikom przywilej udzielania odpowiedzi na zapytania w kwestiach prawa, z mocą wiążącą dla organów państwowych.Sędzia np.miał, wówczas swobodę wyboru między rozstrzygnięciami autoryzowanych jurystów, jeśli w poglądach swych prawnicy nie byli zgodni.Prawnicy.dokonywali stale interpretacji legalnej prawa, w dzisiejszym rozumieniu tego terminu.Wywierali oni także bezpośrednio duży wpływ na powstające prawo, będąc często członkami rady przybocznej cesarza (consilium principis).Z kancelarii cesarskiej wychodziły liczne konstytucje z mocą prawa ogólnie obowiązującego, a udział prawników w ich przygotowywaniu był znaczny.Z biegiem czasu wykształciła się praktyka, że sędziowie rozstrzygający spory sądowe opierali swe dekrety na opiniach jurystów, przedstawianych w publikowanych przez nich dziełach naukowych.Główne kierunki działalności.pisarskiej jurysprudencji to komentarze do prawa cywilnego, do edyktu pretorskiego albo do obu tych działów prawa.Owoce praktyki opiniodawczej były również przedmiotem odrębnych publikacji.Pisali oni także prace monograficzne oraz podręczniki do nauki prawa, zwane instytucjami.Z wyjątkiem podręczników, przyjęta przez prawników metoda przedstawiania poglądów prawniczych to kazuistyka, w której przedmiotem rozstrzygnięcia jest określony przypadek, wyjęty z praktyki (casus).Jego rozstrzygnięcie daje podstawę do uogólnień.Nie ma jednak wątpliwości, że problemy prawne zawarte w poszczególnych kazusach rozstrzygali prawnicy stosując ustalone i obowiązujące normy.Normy te miały charakter abstrakcyjny i składały się właśnie na system prawa rzymskiego.System ten, podobnie zresztą jak każdy inny, podlegał określonej ewolucji.Znajdowała ona swój wyraz w nowych przypadkach, które, jako kazusy, były przedmiotem analizy jurystów na podstawie tych nieskodyfikowanych zasad.Tak w najogólniejszych zarysach przedstawiał się mechanizm rozwoju prawa rzymskiego poprzez działalność uczonych prawników rzymskich.Ta wszechstronna działalność prawników pozwoliła Pomponiusowi przeciwstawić prawu stanowionemu prawo, które jako nie pisane oparte zostaje na samej tylko interpretacji uczonych.W historii jurysprudencji pierwsze półtora wieku pryncypatu znamionują spory (prawdopodobnie w kwestiach mniejszej wagi) między powstałymi z początkiem I w.n.e.dwiema szkołami prawniczymi, Prokulianów i Sabinianów.Założycielem I autorytetem dla pierwszej z nich był świetny prawnik, o poglądach republikańskich, Labeo, dla drugiej natomiast mniej błyskotliwy prawnik, popierający jedynowładztwo Capito.W okresie poklasycznym prawotworcza działalność cesarzy tak dalece przytłaczała swobodę w głoszeniu poglądów, że okres ten mija pod znakiem upadku jurysprudencji jako czynnika prawotwórczego.Nagromadzona w poprzednich wieka literatura prawnicza, w której ścierały się licze poglądy jurystów, stwarzała dużo łopotów sędziemu, który na podstawie tej literatury miał ukształtować swój pog] co do prawa, jakie ma być zastosowane do ustalonego przezeń stanu faktycznej Aby w miarę możliwości ujednolicić orzecznictwo, podjęto próbę uporządkowaniu tzw.prawa dawnego (ius vetus).Po pierwszych reformach Konstantyna Wielkiego 'tym odcinku, na szczególną uwagę zasługuje wydana w roku 426 n.e.przez Walentyniana III, władcę państwa zachodniorzymskiego, słynna Konstytucja raweńska zwana też ustawą o cytowaniu.Ta druga nazwa pochodzi stąd, że ustawa zezwala "cytować" w sądzie jedynie dzieła pięciu wybitnych prawników z okresu klasyczne Gaiusa, Papiniana, Paulusa, Ulpiana i Modestyna [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl matkasanepid.xlx.pl
.Jeśli jednak z niej powrócił, odzyskiwał wszystkie te prawa, które miał poprzednio, na zasadzie ius postliminii.Gdy natomiast zmarł w niewoli, przyjmowano fikcję, że zmarł w momencie dostania się do niewoli, a więc jako osoba wolna było to niezbędne po to, by np.zachować ważność pozostawionego przez niego testamentu.2) Urodzenie się z matki niewolnicy.Dziecko jednak, zrodzone z matki, która w czasie ciąży chociażby przez moment była wolna, rodziło się wolne 173, w myśl tendencji do popierania wolności (favor libertatis).3) Sprzedaż w niewolę trans Tiberim niewypłacalnego dłużnika.Niewola gasła przez wyzwolenie, manumissio.Jurysprudencja i jej wpływ na tworzenie państwa-Jeden z odcinków swojej działalności prawodawczej, w okresie, w którym sejm korzystał z władzy legislacyjnej, zapadło ok.200 uchwał senatu, ale dla prawa prywatnego znaczenie miało zaledwie kilkanaście.Wszystkie one pochodzą z I albo II w.n.e.paktów naukowego podejścia do prawa rzymskiego szukać należy już w okresie archaicznym, u pontyfików (kolegium kapłańskie), ktorzy byli znawcami nie tylko prawa boskiego (fas), lecz również prawa świeckiego (ius).CI jednak swą wiedzę prawniczą otaczali nimbem tajemniczości.Ich, monopl miał podobno przełamać Flavius ok.304 r.p.n.e., podając do wiadomości publicznej zbiór formuł procesowych.Kiedy w połowie III w.p.n.e., pierwszy plebejski pontifex maximus Tiberius Coruncanius rozpoczął nauczanie prawa i udzielanie porad prawnych, sekularyzacja wiedzy prawniczej stała się faktem dokonanym.Działalność tak pontyfików, jak i pierwszych prawników, świeckich szła zasadniczo w trzech kierunkach, a mianowicie: l) cavere - tj.układania formuł i klauzul czynności, tak istotnych w najstarszym obrocie prawnym, 2) respondere udzielania odpowiedzi na zapytania w kwestiach prawnych, oraz 3) agere -,układania formuł procesowych, którymi strony musiały się posługiwać w toku najstarszego procesu sądowego.Przejawem aktywności jurystów była też interpretacja ustaw, zwłaszcza ustawy XII tablic, dzięki czemu udało się wzbogacić ~system prawa o nowe instytucje, przy poszanowaniu ugruntowanych pryncypiów.Według Pomponiusa, prawnika rzymskiego z II w.n.e.(interesującego się historią prawa), kolebką rzymskiej literatury prawniczej (cunabula iuris) było napisne (ok.r.200 p.n.e.) w trzech częściach (tripertita) dzieło Sextusa Aeliusa Paetusa.Właściwe jednak podwaliny pod prawo cywilne (fundaverunt ius civile) stworzył zdaniem Pomponiusa, nieco później trzej prawnicy, Manilius, Brutus i Publius Mucius Scaevola.Prawnicy ci pod wpływem kultury greckiej starali się usystematyzować, prawo i przyoblec je w szatę artystyczną.Jednak największe zasługi położył w tym względzie najwybitniejszy prawnik tego okresu, syn ostatniego z trzech wymienionych, Quintus Mucius Scaevola, autor prawa cywilnego w 18 księgach zawierających prawdopodobnie pierwszy, w pełni usystematyzowany wykład prawa cywilnego.Cała plejada prawników republikańskich, do których, spośród wybitni szych należał jeszcze Sulpicius Rufus, przyjaciel Cycerona, określana jest przez ich następców mianem Veteres (dawni).Dzięki ogromnemu znawstwu, prawnikom tym udało się rozwiązać szereg kwestii i zinterpretować prawo prywatne, a przez stałei dostosowywanie go.do potrzeb socjalnych i ekonomicznych Rzymu stworzyć rzeczywiste podwaliny pod nowy okres w jurysprudencji rzymskiej, zwany okresem klasycznym.Od Augusta działalność uczonych prawników rzymskich (iuris periti) staje się bezpośrednio źródłem prawa, a to przez kreowane przezeń ius publice respondenci.Był to nadawany niektórym prawnikom przywilej udzielania odpowiedzi na zapytania w kwestiach prawa, z mocą wiążącą dla organów państwowych.Sędzia np.miał, wówczas swobodę wyboru między rozstrzygnięciami autoryzowanych jurystów, jeśli w poglądach swych prawnicy nie byli zgodni.Prawnicy.dokonywali stale interpretacji legalnej prawa, w dzisiejszym rozumieniu tego terminu.Wywierali oni także bezpośrednio duży wpływ na powstające prawo, będąc często członkami rady przybocznej cesarza (consilium principis).Z kancelarii cesarskiej wychodziły liczne konstytucje z mocą prawa ogólnie obowiązującego, a udział prawników w ich przygotowywaniu był znaczny.Z biegiem czasu wykształciła się praktyka, że sędziowie rozstrzygający spory sądowe opierali swe dekrety na opiniach jurystów, przedstawianych w publikowanych przez nich dziełach naukowych.Główne kierunki działalności.pisarskiej jurysprudencji to komentarze do prawa cywilnego, do edyktu pretorskiego albo do obu tych działów prawa.Owoce praktyki opiniodawczej były również przedmiotem odrębnych publikacji.Pisali oni także prace monograficzne oraz podręczniki do nauki prawa, zwane instytucjami.Z wyjątkiem podręczników, przyjęta przez prawników metoda przedstawiania poglądów prawniczych to kazuistyka, w której przedmiotem rozstrzygnięcia jest określony przypadek, wyjęty z praktyki (casus).Jego rozstrzygnięcie daje podstawę do uogólnień.Nie ma jednak wątpliwości, że problemy prawne zawarte w poszczególnych kazusach rozstrzygali prawnicy stosując ustalone i obowiązujące normy.Normy te miały charakter abstrakcyjny i składały się właśnie na system prawa rzymskiego.System ten, podobnie zresztą jak każdy inny, podlegał określonej ewolucji.Znajdowała ona swój wyraz w nowych przypadkach, które, jako kazusy, były przedmiotem analizy jurystów na podstawie tych nieskodyfikowanych zasad.Tak w najogólniejszych zarysach przedstawiał się mechanizm rozwoju prawa rzymskiego poprzez działalność uczonych prawników rzymskich.Ta wszechstronna działalność prawników pozwoliła Pomponiusowi przeciwstawić prawu stanowionemu prawo, które jako nie pisane oparte zostaje na samej tylko interpretacji uczonych.W historii jurysprudencji pierwsze półtora wieku pryncypatu znamionują spory (prawdopodobnie w kwestiach mniejszej wagi) między powstałymi z początkiem I w.n.e.dwiema szkołami prawniczymi, Prokulianów i Sabinianów.Założycielem I autorytetem dla pierwszej z nich był świetny prawnik, o poglądach republikańskich, Labeo, dla drugiej natomiast mniej błyskotliwy prawnik, popierający jedynowładztwo Capito.W okresie poklasycznym prawotworcza działalność cesarzy tak dalece przytłaczała swobodę w głoszeniu poglądów, że okres ten mija pod znakiem upadku jurysprudencji jako czynnika prawotwórczego.Nagromadzona w poprzednich wieka literatura prawnicza, w której ścierały się licze poglądy jurystów, stwarzała dużo łopotów sędziemu, który na podstawie tej literatury miał ukształtować swój pog] co do prawa, jakie ma być zastosowane do ustalonego przezeń stanu faktycznej Aby w miarę możliwości ujednolicić orzecznictwo, podjęto próbę uporządkowaniu tzw.prawa dawnego (ius vetus).Po pierwszych reformach Konstantyna Wielkiego 'tym odcinku, na szczególną uwagę zasługuje wydana w roku 426 n.e.przez Walentyniana III, władcę państwa zachodniorzymskiego, słynna Konstytucja raweńska zwana też ustawą o cytowaniu.Ta druga nazwa pochodzi stąd, że ustawa zezwala "cytować" w sądzie jedynie dzieła pięciu wybitnych prawników z okresu klasyczne Gaiusa, Papiniana, Paulusa, Ulpiana i Modestyna [ Pobierz całość w formacie PDF ]