John.Cornwell Papiez Hitlera

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ucieczka Br�ningaA co z byłym konserwatywnym kanclerzem Niemiec, Heinrichem Br�ningiem, z którego Pacellizrobił niemal radykalnego liberała? Straciwszy bazę polityczną, spędzał czas, namawiając biskupów, abypowstrzymali (podpisaną w końcu 10 września) ratyfikację konkordatu z Rzeszą.Jeżdżąc po całychNiemczech, czytał na głos raporty o fizycznym znęcaniu się nad %7łydami i socjaldemokratami i ostrzegał, żeostatecznym celem Hitlera jest zniszczenie Kościoła.Organizator oporu przeciw reżimowi, jezuita, ojciecFriedrich Muckermann, przyznał, że to właśnie Br�ning wyrwał go z moralnego odrętwienia, w które zapadłpo tym, jak Watykan poparł nazistowską politykę.Bo taki przede wszystkim skutek, czego Pacelli był chybanieświadom, wywarł konkordat na wiernych.Potrzebę oporu przeciw nazistom głosił Br�ning, gdzie tylkomógł.W pazdzierniku 1933 roku, wykończony ciągłym nadzorem policyjnym, były kanclerz podupadł nazdrowiu.Do szpitala, w którym leczono go na serce, nadchodziły grozby.Zaczął więc co kilka dni zmieniaćmiejsca zamieszkania.Wiosną 1934 roku, jak wspomina ojciec Muckermann w swojej opowieści oantynazistowskim oporze, Im Kampf, Br�ning wyglądał jak zaszczute zwierzę roztrzęsione, wycieńczone,czekające na śmiertelną kulę.Wreszcie jednak pozwolił, aby brat Muckermanna przewiózł go 21 maja przezgranicę z Holandią, i z jedną walizką przy duszy rozpoczął nowe życie na uchodzstwie.Br�ning przeżył, by po wojnie przyczynić się do powstania w Niemczech chadecji, międzywyznaniowej, społecznie postępowej partii o odcieniu konserwatywnym.Wypromował też na jejprzywódcę Konrada Adenauera, czołowego polityka chrześcijańskich demokratów i najodpowiedniejszegokandydata na kanclerza Niemieckiej Republiki Federalnej.IX.KONKORDAT W PRAKTYCEZ chwilą podpisania konkordatu z Rzeszą na niemieckich katolikach spoczął formalny obowiązekprzestrzegania jego zasad, nakładających na nich moralną powinność posłuszeństwa wobec hitlerowskichwładców.Tak więc ich katoliccy krytycy zamilkli.Wielki, mogący stać się fundamentem opozycji Kościółzamknął się w zakrystii.Zdarzały się co prawda godne uwagi wyjątki, w rodzaju wygłoszonych pod koniecroku adwentowych kazań kardynała Faulhabera w obronie Starego Testamentu, ale były to pojedyncze (a wdodatku łagodne) przejawy nieposłuszeństwa.W Niemczech nigdy nie doszło do niczego, co choć trochęprzypominałoby zorganizowany protest, nawet przeciwko naruszeniom warunków samego konkordatu.Jego podpisanie nie przerwało ataków na niepolityczne, wedle kryteriów Kościoła, stowarzyszenia izwiązki katolickie.Nazistowscy funkcjonariusze nie czuli się w obowiązku przestrzegać ducha traktatu, wktórym wskutek niecierpliwości Pacellego - brakowało definicji, czym jest organizacja polityczna.Takwięc przypadki szykan wobec stowarzyszeń katolickich nie ustały i było ich coraz więcej.Zakazów izastraszania katolickich grup, szczególnie zaś katolickiej prasy, nie brakowało zwłaszcza w Bawarii, kolebceniemieckiego katolicyzmu, gdzie największą aktywność przejawiali Himmler i Heydrich.19 września wrozpowszechnionym przez bawarską policję polityczną okólniku zabroniono katolikom wszelkichzgromadzeń, z wyjątkiem prób chórów kościelnych i zebrań towarzystwa dobroczynnego pod wezwaniemśw.Wincentego a Paulo1 Ale wskutek zmonopolizowania przez Watykan zadań ich ochrony Kościółniemiecki dobrowolnie narzucił sobie bierność.Nie chcąc - w obawie przed narażeniem się Rzymowi poprzezzłamanie warunków konkordatu - bezpośrednio i publicznie skarżyć się na jego naruszenia, niemieccyhierarchowie oczekiwali, że zrobi to Pacelli.Ten jednak z braku definicji polityczności lub choćby listystowarzyszeń zasługujących na ochronę mógł zrobić niewiele.Dopóki takiej listy nie było, organizatorzyzbiurokratyzowanego nazistowskiego terroru mogli twierdzić, że atakowanych przez nich stowarzyszeńkonkordat nie chroni.Przeciąganie tego stanu było więc im na rękę, gdyż liczyli, że pod ich presją organizacjekatolickie rozwiążą się same.Na początku sierpnia wyczerpanemu i niezdecydowanemu Pacellemu pozostało dopełnienie dzieła -ratyfikacja konkordatu.Wahając się przed wzięciem na siebie pełnej odpowiedzialności za tę nieodwracalnądecyzję, poprosił niemiecki episkopat o zwołanie konferencji i zajęcie wspólnego stanowiska.Wprawdzie wostatnim tygodniu sierpnia 1933 roku, zebrawszy się w Fuldzie, niemieccy biskupi wyrazili, między innymi,troskę o przetrwanie gazet katolickich, to na wycofanie się z konkordatu było już za pózno.Opowiedzieli sięzatem za jego bezzwłocznym ratyfikowaniem, w słabej nadziei, że być może poprawi to sytuację.Zarazemjednak poprosili Pacellego o przekazanie reżimowi Hitlera listy skarg i zażaleń, w tym żałosnej w swejwymowie prośby w imieniu %7łydów nawróconych na katolicyzm.Fakt, iż uznali za konieczne prosić go owstawienie się za żydowskimi katolikami, świadczył o wielkiej słabości jego polityki, do której należałobardzo wolne reagowanie Rzymu na prześladowania. Czy Stolica Apostolska mogłaby się wstawić serdecznym słowem za tymi chrześcijanami, którzy,nawróciwszy się z judaizmu, sami lub ich dzieci i wnuki znalezli się w ciężkiej opresji z powodu niearyjskiego pochodzenia? 2, napisali.Przed uroczystą, zaplanowaną na 10 września ratyfikacją konkordatu w watykańskim pałacuapostolskim Pacelli spotkał się z radcą ambasady niemieckiej, Eugenem Klee, aby uzgodnić ostatnie szczegółyumowy.I znów nie udało mu się wyjaśnić różnicy pomiędzy organizacjami religijnymi i politycznymi, wczym dopomogłaby wcześniej ustalona ich lista.Niemiecki rząd, z którym się skontaktował, zapewnił go, żeobecne ataki na katolickie instytucje ustaną tylko po szybkiej ratyfikacji traktatu.Tak więc tym razemzareagował szybko - w płonnej nadziei, że to poskutkuje.Podczas rozmów o ratyfikacji Klee potraktował go z arogancją graniczącą z lekceważeniem.KiedyPacelli wręczył mu memorandum, zawierające skargę na złe traktowanie %7łydów katolików, radca odmówiłjego przyjęcia, oświadczając, iż watykański Sekretariat Stanu winien poprzedzić je zdaniem: StolicaApostolska nie zamierza interweniować w wewnętrzne sprawy Niemiec , i podkreślił, że Niemcy mogąrozpatrywać tylko skargi odwołujące się do artykułów konkordatu i że zdanie o katolikach pochodzeniażydowskiego należy z dokumentu usunąć3 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Odnośniki