Kronika Jana Długosza

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Za staraniem Bolesława króla Polskiego, po usunieniu niezgody, która międzyniektórymi z duchownych wszczęła się była przy wyborze arcybiskupa Krakowskiego,i trwała przez cale dwa lata, Lambert zwany Zulą, mąż uczony i biegły w Piśmie,wyniesiony został na stolicę arcybiskupstwa Krakowskiego przez Mikołaja albo jakinni twierdzą Alexandra II.papieża.Ale gdy jakiemś nieszczęściem zaniedbałpostarać się o palliusz arcybiskupi, pozbawił przez to kościół Krakowskiprzywileju i zaszczytu arcybiskupstwa, a uczynił go biskupim i suffragańskim.Iodtąd nie zdołał już287kościół ten odzyskać blasku dawnej chwały, chociaż wszyscy biskupi Krakowscy oto się starali.ROK PACSKI 1061.SPITYGNIEW KSI%7ł CZESKI UMIERA.PO NIM RZDY OBEJMUJE WRATYSAAW, KT�REGO BRATJAROMIR, PORZUCIWSZY STAN DUCHOWNY I KAPAACSKI, U BOLESAAWA KR�LA POLSKIEGOSZUKA SCHRONIENIA.Spitygniew, po sześcioletniem władaniu na stolicy księstwa Czeskiego, obmierzłyz srogości i okrucieństwa przeciw braciom i rozmaitym osobom tak duchownym jakoi świeckim, umarł w Pradze dnia 28 Stycznia, z niezmierną wszystkich Czechówradością.A że zszedł bezpotomnie, nie zostawiwszy po sobie dziedzica,przywołany brat jego Wratysław, który żył w Węgrzech na wygnaniu, mając za sobąpowszechną Czechów przychylność, wyniesiony został do rządów.Pełen względnościdla braci i poddanych, oddał rozdzieloną.Morawę dwom braciom, Ottonowi iKonradowi na wieczne dziedzictwo, Jaromir zaś, brat pozostały, gdy siędowiedział o śmierci Spitygniewa, przed którego srogością zanurzył się był wpracach naukowych i bogomyślności, porzuciwszy nauki, wrócił do Czech, wspodziewaniu, że część jaka państwa podobnie jak inni bracia w dziale otrzyma.Ale książę Wratysław, zganiwszy mu to i dawszy przestrogę zbawienną, radził, abynie porzucał stanu duchownego dla świeckiej i rycerskiej służby, wystawionej naróżne przykrości; a opornego w zdaniu już-to postrachem już namową skłaniał doprzyjęcia szaty duchownej i święceń kapłańskich, obiecując mu biskupstwo Praskiepo śmierci biskupa Sewera, którego starość sędziwa niedługo miała mu je odkażać.Spowodowany więc i nadzieją taką i obawą, dał się wyświęcić na dyakona: ale gdywkrótce żal go w duszy ogarnął, uwiedziony radami niektórych Czechów, którzysprzyjali jego zamiarom, porzuciwszy zawód duchowny, tonsurę i szatę kapłańską,wrócił do stanu świeckiego i postanowił żyć po świecku.Z obawy jednak, abyksiążę Wratysław nie prześladował go za porzucenie ślubów kapłańskich, schroniłsię do Polski, do Bolesława króla Polskiego, z liczną drużyną towarzyszących muCzechów.Ten przyjął go łaskawie, opatrzył hojnie w wszelakie rzeczy potrzebne,i tak ujął swoją ludzkością i uprzejmością, że całe lat siedm bez przerwy wPolsce przemieszkał.Któżby nie uznał, jak Polska wtedy była szczęśliwą, kiedyprzyjmowała, opatrywała i w gościnnym przytułku chroniła trzech znakomitychwygnańców, Węgierskiego, Czeskiego i Ruskiego, a nadto w przykrem ich położeniui ucisku, jak niżej opowiemy, pomocą swoją wspierała i dzwigała z niedoli.A nietak288szczęściu jej przypisać to należy, jako raczej ludzkości i łaskawości, dlaktórej puściwszy w niepamięć wszelkie krzywdy nieprzyjacielskie, książątwygnańców przygarnęła do swego łona, i żadnej nie okazując im wzgardy iniechęci, hojnych dostarczała zasiłków.ROK PACSKI 1062.WRATYSAAW KSI%7łE CZESKI, URA%7łONY O PRZYJCIE W GOZCIN BRATA JEGO JAROMIRA,WPADA ZBROJNO DO POLSKI.WYCHODZI PRZECIW NIEMU KR�L BOLESAAW: ALIDOWIEDZIAWSZY SI O TEM KSI%7ł UCIEKA, A KR�L W POGONI ZA NIM NISZCZY OR%7łEMKRAINY CZESKIE, I Z WIELK LICZB JECC�W AUPY ZDOBYTE UPROWADZA.Ucieczka do Polski Jaromira oburzyła i zapaliła gniewem brata jego Wratysławaksiążęcia Czeskiego, okrywając go z jednej strony hańbą i zniewagą, z drugiejnie małe wzniecając podejrzenie.Obawiał się bowiem Wratysław książę Czeski,ażeby brat jego Jaromir, wsparty posiłkami króla Polskiego Bolesława i Polaków,nie najechał Czech po nieprzyjacielsku, i nie podburzył Czechów do wypowiedzeniamu posłuszeństwa.Nie mogąc zaś dosięgnąć zemstą Jaromira za tajemną jegoucieczkę, zwrócił cały gniew swój, tą ucieczką spowodowany, na króla PolskiegoBolesława i Polaków, za to, że Jaromira przyjęli u siebie z czcią igościnnością.Zebrawszy zatem wszystkie narodu swego siły, uderzył na Polskę,aby się pomścić za przyjęcie brata swojego zbiega, i bez poprzedniegowypowiedzenia wojny, jął szerzyć wszechstronne pożogi i łupiestwa, począwszy odlasów Hercyńskich odgraniczających Polskę od Czech, pustosząc kraj wszystek,który teraz zowie się Szlązkiem.O czem gdy się Bolesław król Polski od swoichdowiedział, porwawszy się do broni, z tłumem raczej zbrojnym nizli porządniesprawionemi hufcy, wybiegł jak tylko mógł najspieszniej przeciw Wratysławowi,aby pożogi płonącej do koła ojczyzny strumieniami krwi nieprzyjacielskiejprzygasić.A gdy dopędził w pewnym lesie Wratysława i Czechów, przebierającychsię w głębsze części Polski, stawa obozem i każe wojsku nieco użyć wczasu, majączamiar, równo z świtaniem, po nabraniu nowych sił i wypoczęciu po ciągłychtrudach, stoczyć bitwę z nieprzyjacielem: a tymczasem pieszej drużynie, którejmiał znaczną liczbę, każe na okół w lesie z drzew ściętych porobili zasieki,ażeby nieprzyjaciel zamknięty wycofać się nie zdołał: za pomocą togo podstęputuszył bez trudności pokonać przeciwnika.Czech, nawzajem, biorąc się nawybiegi, zwłaszcza iż widział, że zwłoka była dlań niebezpieczną, umyślił umknąćz swego stanowiska, przez chytre podejście króla.Posyła więc około289zachodu słońca gońców, prosząc o wolność rozmówienia się nazajutrz, i szerokiemisłowy obiecując: "że chce być raczej przyjacielem jego niżeli przeciwnikiem."Bolesław zaś król Polski, odmówiwszy żądanej rozmowy, zapowiedział: "że pomstypragnąc za doznane krzywdy, rozprawi się z nim nazajutrz nie słowy ale orężem."Taką usłyszawszy odpowiedz Wratysław książę Czeski, rozłożyć kazał szerokoognie, udając jakoby zostawał w miejscu, a w nocy około drugiej straży wyszedł zlasu, oszukawszy nieprzyjaciela tak cichym i zręcznym pochodem, że go nawet ciPolacy, którzy lasu pilnowali, nie postrzegli: porzucił potem wszystkie juki itabory, i spiesznym biegiem uszedł z wojskiem do Czech.Król nazajutrz o świcieujrzawszy, że nieprzyjaciel oszukał go i umknął przed bitwą, i że zdobycz takznakomita wysunęła mu się z ręki, zmartwiony i użalający się na swojenieszczęście, poszedł w pogoń za nieprzyjacielem, i wielu uciekających Czechówpobrał w niewolą, zwłaszcza tych którzy w drodze posłabli, albo koniecznościąjaką wstrzymani nie zdążyli za wojskiem.Przybywszy zaś do Moraw, zieminieprzyjacielskiej, pod przewodnictwem Czechów, którzy towarzyszyli Jaromirowi,wielką jej część pożogą zniszczył, i uprowadził do Polski znaczną liczbę jeńcówz bogatemi łupy.PO HIERONIMIE BISKUPIE WROCAAWSKIM WSTPUJE NA STOLIC JAN.Hieronim biskup Wrocławski, po jedenastoletnim zarządzie kościoła Wrocławskiego,złożony chorobą umarł w Wrocławiu i w kościele tamecznym pochowany został.Mążrodu szlacheckiego, Rzymianin, uświetnił kościół Wrocławski, wprzódy nie zamożnyw klejnoty i sprzęty, wielu relikwiami i kościami Zwiętych [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Odnośniki